خشم از منظر رواقیون

کماکان خیلی از ما خشم را در طولِ زندگی مان تجربه‌ کرده‌ایم. خشم جزو از ماست، یعنی هر انسانِ در زندگی خشم را تجربه‌کرده‌است و خشم‌گین می‌شود . ولی از آنجا که خشم از حد گذشت، دیگر فاجعه‌است. خشم احساس منفی دیگریست که اگر به آن اجازه دهیم، می‌تواند آرامش‌مان را برهم بزند

🔷️درحقیقت خشم و عصبانیت را می‌توان ضد شادی نامید. به همین سبب رواقیان راهبردهای برای به حد اقل رساندن خشم ابداع کردند. بهترین سخن از آن سنکا فیلسوف رواقی‌مشرب است که به نظرم خیلی خیلی بدرد بخور است. یعنی می‌تواند زندگی انسان را زیروزبر کند. سنکا می‌گفت: خشم جنون گذرا است و آسیب آن بسی ماندگار و هیچ وقت آفتی آن برای نژاد آدمی پرهزینه‌تر آز آن نیس. 

🔷️سنکا می‌گفت به سبب خشم است که در پیرامون خود افرادی را می‌بینیم که جان می‌سپارند، زندانی می‌شوند و تحت تعقیب قرار می‌گیرند. شهرها و ملت‌های را می‌بینیم که تباه می‌شوند، و علاوه بر نابودی شهرها و ملت‌ها، فرد فرد ما را می‌تواند نابود کند. 

🔷️ما در جهانِ زندگی می‌کنیم که اگر خشم‌مان را کنترل نکنیم و بسیار مسائل خشم‌گین وجود دارد، ازین رو اگر نیاموزیم که چگونه در مدیریت خشم توانا شوییم، به سمت بربادی می‌رویم. شما تصور کنید که یک واقعه رخ می‌دهد و باعث خشم شما می‌شود، بدون این‌که فکر کنید عواقب آن‌را دست به اقدام مقابل می‌زنید، واین اقدام مقابل برای شما هزینه‌ای را تحمیل می‌کند که در تمام عمر بر شما اثرگذار باقی می‌ماند.

 🔷️فرض کنید، راننده یک تاکسی هستید و جاده هم زیاد شلوغ می‌باشد و شما هم کارِ عاجل دارید که باید انجام بشود، طبعا در این موقع خشم‌ناک‌ می‌شوید. و می‌گوید چقدر بدبختی داریم، چقدر شلوغ است، مردم همه بیکار اند در جاده‌ آمده‌اند. ولی اگر در این‌جا از عقلانیت و فکر خود استفاده‌کردید، شما آدمی‌هستید که خشم تان را مهار می‌کنید و به آرامی در جاده و با صبوری و حوصلگی تمام به راه تان ادامه‌می دهید. می‌بنید نتیجه‌اش پیروزی و زندگی خرسندمندی‌است. اما اگر خشم‌ناگ عمل کنید، قطعاً یا تصادف می‌کنید و یا هم یک مشکل دیگرِ برای تان بار می‌گردد.

🔷️دوستان این توصیه سنکا واقعا در زندگی ما مهم و حیاتی است. اشاره می‌‌کند ما با دو گرایش درونی‌خود مبارزه‌کنیم، یکی بد فکر کردن در باره دیگران و دیگری زود به نتیجه‌ رسیدن در باره انگیزه‌های آن‌ها. لازم است به یاد داشته‌باشیم که اگر اوضاع به وفق مراد ما نبود به این معنی‌نیست که کسی در حق ما بی‌عدالتی کرده‌است. بلکه ممکن در واقع برداشت ما از چنین روند اشتباه باشد، یعنی پیش‌داوری کردن در این باره ممنوع.

صادق موحدی