"بیان سلطنت کابل" نام کتاب جامع وسودمندی است که درست دوسده پیش ازامروزدرمورد تاریخ، فرهنگ ونژاد وجامعه شناختی مردم افغانستان به
دوسده پیش ازامروز،درجامعه سنتی افغانستان،زنان وضع بهتری ازوضعیت امروزنداشتند ودرتحت شرایط زنده گی مردسالارانه باانواع محرومیت هاقرارداشتند. همانگونه که بیشترین مردان بیسواد وازامکانات آموزش وپرورش محروم بودند،زنان نیزازنعمت خواندن ونوشتن محروم ونقش موثری،درتصمیم گیریهای مردان خانواده هانداشتند.
از سده های متوالی بدینسو،بسیاری ازدرگیری های اجتماعی درمیان قبایل واقوام افغانستان یا برسرزر رخداده است یا برسرزن.به عبارت دیگر، زرهمان زمین است که یگانه منبع اقتصادی وتولید ثروت های مادی درکشورمااست و زن به عنوان یگانه وسیله تمتع ولذت برای مردان پنداشته شده جزومایملک مرد شناخته می شود. زن گرچه درسامان بخشیدن خانواده وروابط میان اعضای خانواده هاوحتا خاندان نقش مفید ومثبت بازی میکند،اماازآنجایکه درجوامع اسلامی چون افغانستان زنان به عنوان انسان های درجه دوم به حساب گرفته می شوند،لذا به زنان به چشم ناقص العقل ،عاجزه وسیاسر و... نگریسته می شود و زنان را درهیچ زمینه ی برابر بامردان نمی بینند ودرتصامیم مهم خارج ازمحیط خانواده به زنان نقشی قایل نمی شوند وکسی نظرومشورت آنان رانمی خواهد.بااین تعریف مختصرنبایدانتظارداشت که دوسده پیش ازامروززنان ازلحاظ حقوقی ازموقف بهتروخوبتری برخورداربوده باشند. وضعیت زنان: الفنستون مورخ ودیپلومات انگلیسی دراوایل سده ۱۹ مدتی را در پشاور سپری نمود وهنگامیکه کتاب«بیان سلطنت کابل » را می نوشت، دربارهً آداب و رسوم ازدواج نیزاطلاعات بسیار سودمندی گردآورده ودرکتاب خودمنعکس ساخته است وازمعیشت ومعاشرت مردم واقوام وقبایل افغانستان نیزتا حدودی نگاشته بود.این اطلاعات در نوع خود در بارۀ مردم شناسی افغانستان در آن زمان بی نظیر بود.
اودربرگه های ۱۸۰- ۱۸۴کتاب خودمی نویسد: وضع زنان افغانستان بسته به مقام اجتماعی شان است. زنان طبقات بالا،سراپا پوشیده واز نظرها نهان ولی ازهمه وسایل آرامش ورفاه برخوردارند. زنان فقرا به انجام کارهای خانه،آوردن وبردن وامثال این امورمی پرداختند. زنان درچادری درشهرگردش می کنندوبخشی ازجمعیت را که به تماشا بیرون می آیند،تشکیل می دهند. همچنان درباغها گردهم می آیند وهرچند با حجاب اند، مانند زنان هند محصورنیستند و به صورت عموم، وضع زنان درمقایسه با زنان کشورهای همسایه بد نیست. دراطراف زنان گشاده رویند ودرروستا وخیمه گاه قیدی برآنان نیست. ولی عرفاًاختلاط با مردان را بی حیایی می دانند وچون مرد ناشناسی را می بینند ، روی خود رانهان می کنند واگردرمهمان خانه منزل شان بیگانه یی را ببینند کمترظاهرمی شوند.
با این همه دربرابرارمنیان، فارسیان، وهندوان این رسم را رعایت نمی کنند.
زنان افغانستان درغیاب همسرنیزازمهمان پذیرایی می کنند وازمهمان نوازی دریغ نمی وروزند. ولی پاکدامنی زنان ولایات، بویژه شبانان وکوچی ها برهمه آشکار است. در قبایل دوردست زنان همدوش مردان در بیرون از خانه کارمی کنند،امادرهیچ نقطه این سرزمین از زنان،چنانکه درهندوستان رسم است، کار نمی کشند. درهند زنان درحالی که درکارهای ساختمانی برابرمردان کارمی کنند، نصف دستمزد مرد را می گیرند.شریعت اسلامی ،مرد را در تنبیه زنش مجاز می داند،ولی استفاده از این اختیاردلیل بی اعتباری مرد شمرده می شود. زنان درطبقات بالا غالبا نوشتن وخواندن را فرا می گیرند وبرخی قریحهً ادبی خوبی دارند، در عین حال نوشتن را برای زنان کار مناسبی نمی دانند، چون ممکن است با استفاده ازاین قابلیت به مکاتبه به دلداده یی بپردازد. چندین خانواده را می شناسم که به وسیله زنان شایسته وخوش قریحه اداره می شدند ودرمسایل مربوط به پسران شان بدون هیچ تردید به مکاتبه می پر داختند. این زنان عموماً مادران خانواده اند. اما عروسان هم می توانند به مقام برتربرسند وامتیازات شرعی مردان مانع پیشرفت زنان نمی شود، تا ناگزیر درمقام دوم خانواده بمانند. زنان طبقات پایین ترازهمان تفریحات وسرگرمی های که همسران شان دارند، درخانه برخوردارند وتا جای که من می دانم تفریح وسرگرمی جداگانه ی ندارند. زنان شهری خود راسراپا درپارچه سفید(چادری) پوشیده اند وجهان را ازسوراخ های که مقابل چشمان شان دراین پارچه تعبیه شده است، می نگرند. زنان مرفه را با این پوشش دربیرون ازمنزل هم می توان دید، اما چون غالباً سواراسپ می شوند، دولاق وچاقچورسفید می پوشند تا حالت و کیفیت پاها واندام را نهان دارد.
بقول الفنستون، هنگام مسافرت زنان درکجاوه ها وبرشترها سفرمی کنند.درکجاوه تقریباً می توانند درازبکشندوبخوابند،اماچون کجاوه باپارچه پوشیده می باشد طبیعتاًهوای گرم ودلتنگ کننده یی خواهند داشت.
منبع: حقوق زن در گذر تاریخ
نگارش درآمده بود ودراوایل دهه ۸۰ سده بیستم بچاپ رسید.
دوسده پیش ازامروز،درجامعه سنتی افغانستان،زنان وضع بهتری ازوضعیت امروزنداشتند ودرتحت شرایط زنده گی مردسالارانه باانواع محرومیت هاقرارداشتند. همانگونه که بیشترین مردان بیسواد وازامکانات آموزش وپرورش محروم بودند،زنان نیزازنعمت خواندن ونوشتن محروم ونقش موثری،درتصمیم گیریهای مردان خانواده هانداشتند.
از سده های متوالی بدینسو،بسیاری ازدرگیری های اجتماعی درمیان قبایل واقوام افغانستان یا برسرزر رخداده است یا برسرزن.به عبارت دیگر، زرهمان زمین است که یگانه منبع اقتصادی وتولید ثروت های مادی درکشورمااست و زن به عنوان یگانه وسیله تمتع ولذت برای مردان پنداشته شده جزومایملک مرد شناخته می شود. زن گرچه درسامان بخشیدن خانواده وروابط میان اعضای خانواده هاوحتا خاندان نقش مفید ومثبت بازی میکند،اماازآنجایکه درجوامع اسلامی چون افغانستان زنان به عنوان انسان های درجه دوم به حساب گرفته می شوند،لذا به زنان به چشم ناقص العقل ،عاجزه وسیاسر و... نگریسته می شود و زنان را درهیچ زمینه ی برابر بامردان نمی بینند ودرتصامیم مهم خارج ازمحیط خانواده به زنان نقشی قایل نمی شوند وکسی نظرومشورت آنان رانمی خواهد.بااین تعریف مختصرنبایدانتظارداشت که دوسده پیش ازامروززنان ازلحاظ حقوقی ازموقف بهتروخوبتری برخورداربوده باشند. وضعیت زنان: الفنستون مورخ ودیپلومات انگلیسی دراوایل سده ۱۹ مدتی را در پشاور سپری نمود وهنگامیکه کتاب«بیان سلطنت کابل » را می نوشت، دربارهً آداب و رسوم ازدواج نیزاطلاعات بسیار سودمندی گردآورده ودرکتاب خودمنعکس ساخته است وازمعیشت ومعاشرت مردم واقوام وقبایل افغانستان نیزتا حدودی نگاشته بود.این اطلاعات در نوع خود در بارۀ مردم شناسی افغانستان در آن زمان بی نظیر بود.
اودربرگه های ۱۸۰- ۱۸۴کتاب خودمی نویسد: وضع زنان افغانستان بسته به مقام اجتماعی شان است. زنان طبقات بالا،سراپا پوشیده واز نظرها نهان ولی ازهمه وسایل آرامش ورفاه برخوردارند. زنان فقرا به انجام کارهای خانه،آوردن وبردن وامثال این امورمی پرداختند. زنان درچادری درشهرگردش می کنندوبخشی ازجمعیت را که به تماشا بیرون می آیند،تشکیل می دهند. همچنان درباغها گردهم می آیند وهرچند با حجاب اند، مانند زنان هند محصورنیستند و به صورت عموم، وضع زنان درمقایسه با زنان کشورهای همسایه بد نیست. دراطراف زنان گشاده رویند ودرروستا وخیمه گاه قیدی برآنان نیست. ولی عرفاًاختلاط با مردان را بی حیایی می دانند وچون مرد ناشناسی را می بینند ، روی خود رانهان می کنند واگردرمهمان خانه منزل شان بیگانه یی را ببینند کمترظاهرمی شوند.
با این همه دربرابرارمنیان، فارسیان، وهندوان این رسم را رعایت نمی کنند.
زنان افغانستان درغیاب همسرنیزازمهمان پذیرایی می کنند وازمهمان نوازی دریغ نمی وروزند. ولی پاکدامنی زنان ولایات، بویژه شبانان وکوچی ها برهمه آشکار است. در قبایل دوردست زنان همدوش مردان در بیرون از خانه کارمی کنند،امادرهیچ نقطه این سرزمین از زنان،چنانکه درهندوستان رسم است، کار نمی کشند. درهند زنان درحالی که درکارهای ساختمانی برابرمردان کارمی کنند، نصف دستمزد مرد را می گیرند.شریعت اسلامی ،مرد را در تنبیه زنش مجاز می داند،ولی استفاده از این اختیاردلیل بی اعتباری مرد شمرده می شود. زنان درطبقات بالا غالبا نوشتن وخواندن را فرا می گیرند وبرخی قریحهً ادبی خوبی دارند، در عین حال نوشتن را برای زنان کار مناسبی نمی دانند، چون ممکن است با استفاده ازاین قابلیت به مکاتبه به دلداده یی بپردازد. چندین خانواده را می شناسم که به وسیله زنان شایسته وخوش قریحه اداره می شدند ودرمسایل مربوط به پسران شان بدون هیچ تردید به مکاتبه می پر داختند. این زنان عموماً مادران خانواده اند. اما عروسان هم می توانند به مقام برتربرسند وامتیازات شرعی مردان مانع پیشرفت زنان نمی شود، تا ناگزیر درمقام دوم خانواده بمانند. زنان طبقات پایین ترازهمان تفریحات وسرگرمی های که همسران شان دارند، درخانه برخوردارند وتا جای که من می دانم تفریح وسرگرمی جداگانه ی ندارند. زنان شهری خود راسراپا درپارچه سفید(چادری) پوشیده اند وجهان را ازسوراخ های که مقابل چشمان شان دراین پارچه تعبیه شده است، می نگرند. زنان مرفه را با این پوشش دربیرون ازمنزل هم می توان دید، اما چون غالباً سواراسپ می شوند، دولاق وچاقچورسفید می پوشند تا حالت و کیفیت پاها واندام را نهان دارد.
بقول الفنستون، هنگام مسافرت زنان درکجاوه ها وبرشترها سفرمی کنند.درکجاوه تقریباً می توانند درازبکشندوبخوابند،اماچون کجاوه باپارچه پوشیده می باشد طبیعتاًهوای گرم ودلتنگ کننده یی خواهند داشت.
منبع: حقوق زن در گذر تاریخ
https://plus.google.com/u/0/112610024058402079714/posts
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008822536258
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008822536258
 |
This email has been checked for viruses by Avast antivirus software.
www.avast.com |
No comments:
Post a Comment