فرخنده زهرا نادری،می‌گوید فرهنگ جنگ، فرهنگ افغانستان نیست و توضیح می‌دهد: «در بخش فرهنگ، بزرگ‌ترین مشکل سنت‌گرایی و ذهنیت جنگی است که عده‌ای آن را با فرهنگ افغانی جابه‌جا می‌کنند.
فرهنگ جنگ، فرهنگ ما نیست. جنگ، سنت بی‌بندوباری است که طی سه دهه ظالم‌ها بر مظلوم‌ها تحمیل کردند.» نادری مهم‌ترین ترس خود را حاضر نشدن مردم در پای صندوق‌های رای می‌داند.
لطفا خودتان را معرفی کنید.
سال ۱۳۶۰ در کابل به دنیا آمدم. دوره کودکی را در افغانستان سپری کردم و همه‌اش را در مسافرت از این ولایت به ولایت دیگر بودم. وقتی در رژیم گذشته جنگ‌ها تند پیش رفت، من هم مثل بقیه مردم نتوانستم درسم را در افغانستان به پایان برسانم. از طرف دیگر گاهی در کابل مکتب می‌رفتم و گاهی در بغلان. برای همین ادامه درسم را در انگلستان پیش بردم. آن‌جا مکتب را تمام کردم و شامل کالج شدم. بعد در ازبکستان در یک دانشگاه انگلیسی از رشته حقوق فارغ شدم. بالاخره وضعیت، مرا به پارلمان کشانید و سه سال در پالمان کارکردم.
لطفا یک یا دو خاطره مهم را که در آن حقوق بشری شخص شما نقض شده و در زندگی‌تان تاثیرگذار بوده، تعریف کنید.
در کودکی برادرم به من می‌گفت: من همراه با رفیقانم بیرون می‌روم، شطرنج بازی می‌کنم، تفریح می‌کنم و… می‌خواست به من بگوید تو این کارها را نمی‌توانی انجام دهی و باید قبول کنی که بین مرد و زن تفاوت بسیار زیاد است. می‌خواهم تاکید کنم که از آغاز تا انجام زندگی افکار و دیدگاه‌های تبعیض‌آمیز را هر روز در زندگی‌مان می‌بینیم و تنفس می‌کنیم. اگر درس خواندم یا کار کردم، در هر مرحله زندگی سختی‌هایی را تجربه کردم که از سختی‌های انسان‌های دیگر بیشتر بوده است. چون همیشه می‌گفتند: به حیث یک دختر مواظب خودت باش! اگر به اندازه تنبیهی که دختران می‌شوند مردان هم شوند مشکل ما حل است. چون اجتماع به شدت زننده است، برای افکار انسانی، مساوات، حقوق زن و امثال آن بسیار فاصله دارد.
دست‌آوردهای مهم دوران جدید چه بوده است؟
یکی از مهم‌ترین دست‌آوردها گفتگو راجع به مساله زنان و حقوق زنان بوده است. دست‌آورد دوم مطبوعات است و سوم انتخابات و دادن حق برای مردم.
چه چیزی در دوران جدید اعتماد شما را جلب کرده و آن را به‌عنوان یک نوآوری، ابتکار مثبت و یک چیز خوب ارزیابی می‌کنید؟
نمی‌توانم دموکراسی را نادیده بگیرم. دموکراسی دروازه امید برای مردم است. اگر من در باره حقوق زن صحبت می‌کنم زمینه آن را دموکراسی به‌وجود آورده است. اگر دموکراسی نباشد، صدایی برای حقوق و مساوات وجود ندارد؛ چه برای جوانان، چه برای زنان، چه برای آزادی بیان یا هر ارزش دیگر. تمام این ارزش‌ها برخاسته از مردم‌سالاری است و به‌وسیله قدرتمندانی که رای می‌گیرند تمثیل می‌شود که چنین سابقه‌ای در گذشته افغانستان وجود نداشته است.
مهم‌ترین ترس امروز شما چیست؟
ترس من دلسردی مردم از انتخابات است. ناامنی امروز یک بخشی از نگرانی مرا تشکیل می‌دهد، اما نگرانی اساسی من این است که اگر مردم فریب بخورند، دلسرد شوند و روز انتخابات به پای صندوق‌ها نروند، خودشان قدرت خود را از بین برده و محکوم تاریخ و نسل‌های آینده خواهند شد.
از نظر شما چالش‌های بزرگ پیش روی افغانستان چیست؟
آن‌چه در ساختار سیاسی افغانستان نگران‌کننده است رشد نکردن سیستم‌های دموکراتیک است. آن‌چه سیاست را فیلتر می‌کند و باعث عرضه خدمات برای مردم می‌شود، نهادسازی است. دموکراسی از طریق نهادسازی نهادینه می‌شود. متاسفانه در طول دوازده سال بیشتر به فرد توجه شد تا به نهاد. در بخش فرهنگ بزرگ‌ترین مشکل سنت‌گرایی و ذهنیت جنگی است که عده‌ای آن را با فرهنگ افغانی جابه‌جا می‌کنند. فرهنگ جنگ، فرهنگ ما نیست. جنگ، سنت بی‌بندوباریی است که طی سه دهه ظالم‌ها بر مظلوم‌ها تحمیل کردند. امروز باید این فضا را پاک کنیم و با فرهنگ پنج‌هزارساله خود در عمق مساله وارد شویم و سه دهه جنگی را که فرهنگ ما را به خاک و باروت یکجا کرده است پاک کنیم.
عوامل بازدارنده در مقابل مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چیست؟
نهادهای ما بسیار مردانه هستند. تا زمانی‌که شورای عالی دادگاه عالی دروازه خود را بر روی زنان باز نکند، فکر نمی‌کنم زن افغانستان به حق اساسی خود برسد. چون حقوق اساسی زن در این نهاد زندانی است و تعریف‌کننده آن تنها مردان هستند. زمانی که ضدمردسالاری گپ می‌زنیم، به معنای ندیدن خوشحالی‌های مردان نیست. وقتی یک مرد خانواده ما به جایی می‌رسد، زنان بیشتر خوشحال می‌شوند. اما آیا مردانِ عرصه قدرت به این توجه دارند؟ من در خانه ملت از حقوق زن تنها برای مظلومیتش دفاع می‌کنم، در حالی‌که تنها مسوولیت من حقوق زن نیست، حقوق مرد هم است. نمی‌توانم مظلومیت یک مرد را ببینم و تحمل کنم. ولی دولت‌مردان ما در برابر بیش از نیم نفوس کشور ساکت هستند، نمی‌بینند و نمی‌خواهند ببینند.
به‌نظر شما مطالبه‌های عمده زنان به‌طور کلی چیست؟
از دیدگاه من باید زنان در شورای دادگاه عالی افغانستان حضور داشته باشند. دوم، معضل خشونت باید یک معضل ملی شناخته شود. سوم، باید زن بیرون از مادر بودن تعریف شود. فکر می‌کنم بزرگ‌ترین افتخار یک زن مرحله‌ای است که مادر می‌شود، ولی زن یک انسان مثل مرد است. برای معضلات زنان باید راه‌حل بنیادی پیدا کنیم.
در حوزه خصوصی یا عمومی یعنی فعالیتهای مدنی و حرفه‌ای خود برای رفع موانع ذکر شده منجمله تبعیض چه کرده‌اید و چه می‌کنید؟
قدرتِ دموکراسی در حال جنگ نیست، در آرامش است. وقتی زورگویی می‌آید قدرت دموکراسی با منسجم‌سازی مردم تمثیل می‌شود. اما کار من تنها بلند کردن صدا بوده است. من تلاش کردم با قدرتمندترین شخص و با زن‌ستیزترین و دموکراسی‌ستیزترین شخص، دیدگاه زنانه و دموکراسی را مطرح کنم و قدرتمند بسازم. به او گفته‌ام: «به دیدگاه‌تان احترام دارم! به دیدگاهم احترام بگذارید!» من علیه انحصارطلبی مبارزه می‌کنم. کار دیگرم برای قدرتمندسازی زنان، دادخواهی برای حضور زنان در دادگاه عالی بوده است. در ابتدا تابو بود ولی حالا روی آن بحث می‌شود و بسیاری در این زمینه صدا بلند می‌کنند.
آرمان شهر
No comments:
Post a Comment