زنان افغانستان و بحران هویت؛ «نامم کجاست؟»

حسین بیوک سلام وطندار

شاید هرگز اتفاق نیافتده باشد که از یک شهروند افغانستان نام مادرش را بپرسند، بی دغدغه اسم خواهر یا همسرش را بدانند؛ همیشه زنان افغانستان با پسوند فلانی شناخته شده‌اند. زنِ فلان، خواهرِ فلان و در نهایت مادرِ فلان آدمی.

 

زنان افغانستان در روز ازدواج‌شان با نام پدر شناخته می‌شوند و روزی هم که زنی می‌میرد، روی سنگ قبرش می‌نویسند مادر، همسر یا دخترِ فلان یا بهمان درگذشت. چنین رویکردی با هویت زن روی درس‌خوانده‌ها هم تأثیر گذاشته و کمتر زنانی را می‌بینید که حداقل در شبکه‌های اجتماعی نام اصلی‌شان را به کار می‌برند و تصویر خودشان را روی استاتوس‌های‌ خود هرازگاهی می‌گذراند.

سال‌های جنگ زنان را بیشتر از پیش در بحران هویت غوطه‌ور کرد و کار به جایی رسید که صدازدن زن‌ها به نام‌های‌شان اکنون تبدیل به تابو شده و دل و جرأت می‌خواهد.

سلام‌وطندار به مناسبت روز مادر(24 جوزا) گزارشی را با عنوان «بحران هویت؛ مادرانی که با نام‌ فرزندان‌شان شناخته می‌شوند» منتشر کرد. در این گزارش زنان از عمق بحران هویت در جامعۀ سنتی افغانستان سخن گفته بودند.

چندی پس از نشر این گزارش، زنان افغانستان کارزاری را به نام «نامم کجاست؟» راه انداختند. این زنان با نشر استاتوس‌هایی با هشتگ این عنوان، خواهان هویت‌بخشی به زنان شده‌اند.

سازمان‌دهنده‌گان این کاراز، هدف از راه‌اندازی کارزار «نامم کجاست؟» را دادخواهی برای کتمان هویت زنان و مبارزه با تابوی نام زن در کشور می‌دانند.

نیلوفر نیکسیر می‌گوید، این کارزار برای مبارزه با سنت نادرستی که در جامعه در برابر زنان جریان دارد راه‌اندازی شده است. به گفتۀ او، در این کارزار تلاش می‌کنند تا به زنان افغانستان جرأت دادخواهی برای هویت‌شان را بدهند.

لاله عثمانی، یکی دیگر از سازمانده‌گان کارزار نامم کجاست نیز می‌گوید که این کارزار را برای تابوشکنی نام زنان در جامعۀ سنتی افغانستان راه‌اندازی کرده‌اند.

به گفتۀ بانو عثمانی، امروز پشتی‌بانی از این کارزار، چالشی شده برای کاربران؛ هر شهروند با نوشتن نام یکی از زنان خانواده‌اش در فضای مجازی دوست دیگر خود را برای این کار به چالش می‌کشد. خانم عثمانی می‌گوید، نام حق طبیعی یک انسان است و هیچ‌کس صلاحیت سلب آن را ندارد.

تا این‌جای کارزار، کاربران زن از تجربه‌های‌شان می‌نویسند و زنان کارمند نیز چشم‌دید خود را از بحران هویت در فضای کاری بازگو کرده‌اند.

«مرا به نام کوچکم صدا بزن!» و «من با نامم متولد شده‌ام و باید با این نام بمیرم، نه با نام مادر کسی یا دختر کسی» از شمار ده‌ها متنی‌ست که توسط اشتراک‌کننده‌گان این کارزار دست‌به‌دست می‌شود.

کارزار «نامم کجاست؟» در شبکه‌های اجتماعی با استقبال گسترده‌یی روبه‌رو شده است و سازمانده‌گان آن امیدوارند که راه‌اندازی این کارزار در بخش دادخواهی و شکساندن تابوی نام زنان سودمند باشد و پس از این جامعۀ افغانستان، هویت زنان را انکار نکند.

 

 

 

---

This email has been checked for viruses by Avast antivirus software. www.avast.com