خشونت دربرابرزنان را متوقف سازيد! اين به عهده ماست

عزیزه عنایت بانوی سرشناس افغانستان

"زن بیش ازهرفرد دیگردرجامعه معروض به انواع خشونت است که درشکل های خشونت خانگی، اجتماعی وخشونت از جانب دولت ها ظاهر میگردد. خشونــت منشاء اساسی بسیاری ازآسیب های جسمی و روانی درنزد زنان شناخته شده است.

 

روزقبل زمانیکه کتابی را در کتابخانۀ کوچکی که دارم جستجو میکردم، توجه مــرا کتاب دیگری به عنوانآیا او را دیده اید؟ بخود جلب کرد که یکی دو سال قبل آن را مطالعه کرده بودم وبازهم علاقه گرفتم که مجدداً نظری به آن بیاندازم، زیرا موضوع خشونت بــرعلیه زنان راکه از نگاه من در افغانستان مبرم است، دربرداشت. این موضوع باعث گردید که درمورد این کتاب برای خوانند گان عزیز نیز معلوماتی ارایه کنم

این کتاب  دارای نزده فصل است که در 117 صفحه با صحافت زیبا وتصویری از زنی که مورد خشونت واقع شده، درروی جلد آن به نشر رسيده است. در هر فصل آن مسا‌يل بسيار جدی و حياتی در پيوند با خشونت مطرح و ريشه‌يابی شده. کتاب در کليت خود بيانگر اين حقيقت است که خشونت در برابر زنان ريشه در نابرابری جنسيتی، فقر، واپس‌ماندگی فرهنگی، سنت‌های سخت‌گيرانه، تعـبير و تفـسير تنگ‌نـظرانه‌ی دينی و فرهنـگ مردسالار دارد و در همه لايه‌های جامـعه و در تمام حوزه‌هـا ا‌تفاق می‌افتد.

 متن آن ازسازمان عفوبین الملل است وتوسط محترمه جمیله پلوشه بانوی فعال حقوق زن وفرهنگی کشورمان به فارسی برگردان شده است.  این خانم مبارز درپيشگفتار خويش در معرفی اين کتاب و در باره خشونت و مبرم بودن مبارزه در برابر آن چنين مينويسد:

 " کارزارگستردۀ جهانی منع خشونت دربرابرزنان ازسوی نهاد های بین المللی ازجمله سازمان ملل وعفو بین المللی(امینیستی انترنیشنل) درهشتم مارچ 2004 رسماً اعلام شد. درآستانۀ این کارزارکتابی با عنوان "آیا اورا دیده اید؟" ازسوی سازمان عفو بین المللی (بخش هالند)به زبان هالندی منتشرگردید. درونمایۀ کتاب آیا اورا دیده اید؟ ازیکسوبازگویندۀ خشونت دربرابرزنان از حوزۀ خانواده تامحیط کار،آموزش .... میباشد وازسوی دیگرهمه نهادها، سازمانهـا، جنبش ها، دولت هاو پیش ازهمه زنانرا در مبارزه برای توقف ومنع آن می طلبد

کتاب برپایۀ گزارش های عفوبین المللی، سازمان ملل، سازمان بهداشت جهانی، پژوهش های دانشگاه هـا گزارش های روزنامه های معتبرجهان، اسناد پژوهشی وزارت داد گستری هـــالنــد و وزارت انکشاف وتعاون بلژیک.... تهیه شده وبرمیثاق های جهانی ازجملــه میثـا ق 9197درباره حقوق بشری زنان ومنع همه انواع تبعیض دربرابرآنان، میثاق 1966 سازمان ملل دربارۀ حقوق برابرشهــروندی و میثاق 1993 دربارۀ رفع خشونت دربرابر زنان.... تکیه زده است."

راه اندازی کارزار بين المللی عليه خشونت در برابر زنان بوسيله سازمانهای مانند ملل متحد و سازمان عفو بين الملل و ساير ارگانها از عمق، پهنا و حدت اين فاجعه جهانی خبر ميدهد  که ضرورت چنين  پيکار جهانی را برای توقف و منع آن ناگزير گردانيده است. در اين پيشگفتار از جمله ميخوانيم: 

"زن بیش ازهرفرد دیگردرجامعه معروض به انواع خشونت است که درشکل های خشونت خانگی، اجتماعی وخشونت از جانب دولت ها ظاهر میگردد. خشونــت منشاء اساسی بسیاری ازآسیب های جسمی و روانی درنزد زنان شناخته شده است.

جامعه شناسان به این نظراند که منشا از هم پاشیدن خانواده ها، فرار زنان ازخانه  و پناه بردن به فحشا، مواد مخدر، دزدی وده هاانحراف دیگرریشه در خشونت دارد. اثرخشونت سالهای زیادی برروان وکردارانسان درخانواده وجامعه باقی میماند.

نقض حقوق بشـری زنان و از آن ميان خشـونت نسبت بآنان به مثابه جرقه آتشی اسـت که بر تمام ارکان زندگی بشـری تاثیرات بزرگ و مستقیم وارد می‌نماید. زن جایگاهی در زندگی خانوادگی و اجتماعی دارد که هر گونه خشونت نسبت به "او"، بر همه اثر می‌گذارد.

خشونت از جسارت انسان دربیان حقیقت ودفاع ازآن می کاهد وحس اعتمادبه نفس، ارادۀ آزاد را تضعیف میکند. خشونت دربرابرزنان درهرحالت مشروعیت ندارد ونباید به آن اجازه داد.

سوگمندانه باید گفت خشونت دربرابرزنان درافغانستان علاوه بر اینکه ریشه درنابرابری جنسیتی، فقرجانکاه، عقب مانده گی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، سنت های ناپسند و فرهنگ مردسالار دارد همزمان متاثرازدرگیری های مسلحانه، تصفیه های قومی، بی جا شدن هاومهاجرت ها ودریک جمله فرهنگ جنگ وتفنگ میباشد. "

باساس گفتار (ایريناخان دبیرکل سازمان عفوبین الملل) زمانیکه من به خشونت دربرابرزنان می اندیشم، دراندیشه ام چهره های زنان جان میگیرند که زمانی آنان را ملاقات نموده وبه قصه های آنان گوش داده ام. برخی ازاین قصه هاچنان درد ناک وتکان دهنده اند که نمیتوان آنرا بازگونمود وبرخی دیگرچنان اثرگذارند که نمیتوان آنرا ازخاطر زدود. او اضافه ميکند:

"خشـونت نسبت به زنان  از قدرتهای جابرانه، ذهنيتهای قبلا شـکل گرفته، از ناتوانيها، عدم کيفر خواهی و عدم آگاهی  آب می‌خورد.  وبيش از همه در نبود سـياسـتی که دال بر خواست و اراده  جدی براي متوقف سـاختن خشـونت  نسبت به زنان باشد، تشـديد می‌شود."

دریکی ازبخش های این کتاب به نقل از اعلامیه ۱٩٩۳ ملل متحد در مورد "رفع خشـونت نسبت به زنان" به تعریف زير در مورد خشونت بر می‌خوریم:

هر عمل خشن که بر "جندر" (جنسـيت) استوار بوده و نتيجه و پی‌آمد آن صدمه و يا آزار فزيکی، جنسی و روانی زنان را در بر داشته باشد، مانند تهديد به اعمال خشن و يا اقدام به زور و محروميت‌های غير قانونی  که موجب درد و رنج زنان گردد و صرف نظر از اينکه در خفا و يا در ملا عام واقع ‌شـود، خشـونت ناميده می‌شود.

در يکی از بخشهای کتاب بر اساس پژوهشهای انجام يافته به حقايق زيرين برميخوريم:

·       زنان درزمره بزرگترين واولين قربانیان خشونت بویژه خشونت جنسی هنگام بازداشت  یا زمان بازرسی در ادارات و پست های پلیس وزندانها میباشند.

·        تجاوز جنسی نسبت به زنان معمولاًبطورآگاهانه بخشی از راهبرد های جنگی را هنگام درگيری های مسلحانه تشکیل میدهند

·       زنان بوسیلۀ دولت هاواجتماع، بخاطرعدم مراعات احکام درباره جامه وتن پوش ویاروابط جنسی (بیرون دایرۀ ازدواج) بشدت مجازات میشوند.

·       قاچاق زنان بعنوان بخشی ازتجارت انسان، پس ازقاچاق مواد مخدرو اسلحه،ازعمده ترین منابع تامین کننده درآمد بزرگ سازمانهای جنائی بین المللی به شمار میرود.

·       عدۀ بیشمارزنان درسراسرجهان صرف نظرازوابستگیهای طبقاتی، عقاید، مذهبی رنگ پوست و نژاد، متحمل درد،رنج وخشونت ازطرف مردان خانواده وهمسران خویش قرار میگیرند.

·       باتاسف بیشترین موارد خشونت یاجدی تلقی نمیشوند ویا اینکه طبیعی پنداشته می شوند. بدین جهت است که خشونت علیه زنان دراکثر مواردبدون مجازات باقــی می ماند.

اصل اسـاسی منشـور سـازمان ملل در مورد رفع خشـونت عليه زنان، بر اين تاکيد می‌دارد که: خشـونت عليه زنان نبايد بـه عنوان يک امر يا مشکل شـخصی زنان تعريف گردد.  تمام اشکال خـشـونت باآنکه از نظر خيـلی ها خـصوصی بـه نظر می‌رسـند، مانند خشـونت خانکی، ولی با این وجود در واقع دارای يک زمينه يا ا‌سـاس پیشـينه اجتماعی می باشنـد. اين مسـاله به عـهده دولت‌ها اسـت تا جلو خشـونت را بگيرند و مرتکبين آنرا مورد پيگرد و بازخواسـت قانونی قرار دهند".

در بالا من سعی نمودم اين کتاب را بطور فشرده معرفی دارم. سايت آوای زنان در اين اواخر آنرا بدست نشر سپرده است. اميد علاقمندان آنرا مرور نمايند.

متاسفانه باید گفت که درافغانستان درسالهای واپسین خشونت در برابرزنان بالاتر و در اشکال خيلی خشن تر از شيوه ها و اشکال معمول در جهان بوقوع ميپيوندد.  چنانچه که همه روزه ازطریق رسانه ها مردم شریف وطن درجریان هستند وباوجود موجودیت نهادهای بین المللی، مدافعین حقوق بشر انجمن های زنان درداخل و خارج ازکشور،خشونت دربرابرزنان کاهش نیافته بلکه بیشترهم شده است . چون دولت دراین عرصه توجه جدی نکرده است. حتی قانون منع خشونت که تا حدودی راه را برای مبارزین این عرصه هموارمــی ساخت وآنهم ازجانب وکلای پارلمان وطن رد شد که این خواست زن ستیزان و دشمنان پیشرفت و ترقی وطن عزیزمان میباشد.

 امیدوارم که همه با وحدت وتلاش درراه منع خشونت با حرف خانم پلوشه که با تقدیم این اثربه فعالان حقوق بشری زنان  تاکید ميکند، همنوا شويم: "  خشونت دربرابرزنان به هیچوجه پدیده ی مشروع درمناسبات خانوادگی واجتماعی نیست بنا ً نباید به آن اجازه داده شود. درحداقل آگاهی ازآن، پنهان نکردن آن، طبیعی نپنداشتن آن و بهترین حالت، به مقابله برخاستن دربرابرآن خواهد بود".

1/8/2013