با بازگشت طالبان به قدرت و اعمال سیاست‌های زن‌‌ستیزانه و سخت‌گیرانه از سوی این گروه، آمار خودکشی زنان و دختران در افغانستان افزایش سرسام‌آوری داشته است. بربنیاد گزارش رسانه‌ها، در سه سال گذشته بیش از ۲۰۰ زن و دختر در سراسر افغانستان خودکشی کرده‌اند
طبق یک گزارش روزنامه اطلاعات روز که در ماه جوزای سال گذشته نشر شد، در سال ۱۴۰۲ دست‌کم ۱۰۳ زن در ۲۸ ولایت افغانستان دست به خودکشی زده‌اند. بربنیاد اطلاعات به‌دست‌آمده، درصد بالای از قربانیان دختران جوان بودند که کم‌تر از ۲۰ سال سن داشتند.
روزنامه ۸صبح نیز در گزارشی آورده است که در سه سال سلطه‌ی طالبان ۱۳۰ زن در ۲۷ ولایت خودکشی کرده‌اند. در این گزارش تنها ارقامی گردآوری شده که پیش از این از سوی این روزنامه منتشر شده است.
به اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، دختران و زنان به دلایل چون مشکلات اقتصادی، فقر و گرسنگی، ازدواج‌های اجباری، خشونت‌های خانوادگی، فشار روحی ناشی از فقر و بیکاری، تهدید از سوی طالبان، تجاوز جنسی و ربوده شدن توسط طالبان، مجبور کردن اعضای خانواده برای تن دادن به ازدواج اجباری با طالبان و برخی انگیزه‌هایی که رسانه‌ای نشده، خودکشی کرده‌اند.
صفیه (مستعار)، دختری است که حکایت خودکشی رزما، خواهر ۲۲ ساله‌اش را بیان می‌کند. درحالی‌که گریه مجال حرف زدن را برایش سخت می‌سازد، می‌گوید: «خواهرم انجنیری می‌خواند. قرار بود یک سال بعد فارغ شود. او آرزو داشت بعد از فراغت وظیفه بگیرد و پدر پیرم را در تأمین مخارج خانه کمک کند.»
صفیه می‌گوید که بعد از فرمان طالبان مبنی بر بسته‌شدن دانشگاه‌ها به‌روی دختران، حالت روحی و روانی خواهرش خوب نبود و همواره گریه می‌کرد. او می‌افزاید: «از آن‌جایی که شرایط اقتصادی ما خوب نبود، نتوانستیم رزما را پیش داکتر ببریم. ولی هیچ وقت فکر نمی‌کردیم که دست به خودکشی بزند.»
صفیه می‌گوید در یکی از روز‌ها خواهرش بعد از آن‌که عکس هم‌صنفی‌هایش را می‌بیند، گریه‌کنان به اتاقش می‌رود. چند ساعت بعد، خانواده‌اش با جسد بی‌جان وی روبه‌رو می‌شوند. بربنیاد گفته‌های خانواده‌ی رزما، او با خوردن «مرگ موش» به زندگیاش پایان داده بود.
حکایت رزما یکی از ده‌ها مورد خودکشی میان زنان و دختران است. رویدادهای مشابه نیز روزانه از سوی رسانه‌ها گزارش می‌شود. در زیر تنها چند مورد از رویدادهای خودکشی در سه ماه گذشته روایت شده است.
در تازه‌ترین رویداد خودکشی که روزنامه اطلاعات روز در ۲ سنبله ۱۴۰۳ نشر کرده، یک دختر جوان در ولسوالی تیوره ولایت غور با سلاح گرم خودکشی کرده است. این دختر سلیمه نام داشت و باشنده‌ی روستای «کیلگو»ی ولسوالی تیوره بود. سلیمه با سلاح شکاری دست به خودکشی زد و به زندگیاش پایان داد. علت خودکشی این دختر مشکلات خانوادگی گفته شد.
در مورد دیگر، یک دختر ۱۹ ساله به اسم ثریا در روستای «آلتی‌بولک» ولسوالی قرم‌قول ولایت فاریاب خود را حلق‌آویز کرد و به زندگیاش پایان داد. انگیزه‌ی خودکشی این دختر جوان هنوز روشن نیست و خانواده‌اش نیز در این مورد چیزی نگفته‌اند.
بربنیاد گزارش روزنامه ۸صبح، در ماه سنبله یک زن در اعتراض به ازدواج اجباری دختر ۱۹ ساله‌اش با یک عضو طالبان، در روستای شهر‌ان ولسوالی خاش ولایت بدخشان خودکشی کرد.
در موردی دیگر، یک زن در شهر فیض‌آباد، مرکز بدخشان با خوردن مواد سمی به زندگیاش پایان داد. این زن باشنده‌ی ساحه‌ی «دِه پایان چته» از حومه‌های ناحیه‌ی چهارم شهر فیض‌آباد بود و روز دوشنبه (۱۸ سرطان) پس از جنجال خانوادگی، با خوردن مرگ موش دست به خودکشی زد. این زن پس از انتقال به شفاخانه جان باخت.
در رویداد دیگر، یک دختر جوان در ولسوالی پنجاب ولایت بامیان پس از آزادی از بند طالبان خود را حلق‌آویز کرد و به زندگیاش پایان داد. نام این دختر طاهره بود و ۱۹ سال سن داشت. چند روز پیش از خودکشی طاهره، نظامیان طالبان او را از روستای «تگاب برگ» ولسوالی پنجاب بامیان به زور بر یک موتر نظامی نوع رنجر سوار کرده و مورد آزارواذیت قرار داده بودند.
پیش از این، یک دختر جوان خود را از منزل چهارم مارکت تجارتی حسین‌زاده در غرب کابل پایین انداخته و به زندگیاش پایان داد. این دختر دانش‌آموز بود و به علت تصمیم طالبان مبنی بر مسدود کردن مکتب‌ها به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم، دست به خودکشی زد.
دلایل و عوامل خودکشی زنان و دختران
یافته‌های رسانه‌ها عوامل و دلایل مختلفی را برای خودکشی زنان عنوان کرده‌اند. با این‌حال، شماری از روان‌شناسان می‌گویند زمانی که فرد در معرض استرس شدید یا مواجهه با چالش‌های سلامت روان قرار می‌گیرد، در مواردی خودکشی را به‌عنوان تنها راه‌حل می‌بیند.
شیلا صدیقی، متخصص روان‌درمانی در یکی از کلینیک‌های افغانستان می‌گوید خودکشی بیشتر از آن‌که اقدامی برای پایان بخشیدن به زندگی باشد، تلاش برای فرار از درد ذهنی، افکار منفی نامحدود، خلاص شدن از شکست‌های زندگی و تحمل سرزنش مداوم خود و تصور آینده‌ای تباه شده است که همه از علایم افسردگی اند.
وی می‌افزاید دخترانی که آینده‌ی خود را سیاه و تاریک می‌بینند، امید به زندگی را از دست می‌دهند و این مسأله اقدام خودکشی در میان دختران دانش‌آموز و دانشجو را افزایش داده است. زنان هم بیشتر به دلایلی چون ازدواج اجباری، خشونت‌های خانوادگی، فقر و گرسنگی و فشارهای روحی اقدام به خودکشی می‌کنند.
به‌باور خانم صدیقی، خودکشی در میان دختران نوعی ننگ محسوب می‌شود و بسیاری از خانواده‌ها نیز به‌دلیل این‌که ممکن است به آن‌ها انگ ناروا زده شود، از گزارش خودکشی دختران‌شان خودداری می‌کنند و مخفی نگه می‌دارند.
این متخصص روان‌درمانی اعتقاد دارد که خانواده‌ها می‌توانند نقش مهم برای جلوگیری از موارد خودکشی فرزندان‌شان داشته باشند؛ «برای درمان فرزندشان باید یک روان‌شناس را پیدا کنند، با فرزند خود وارد گفت‌وگو شوند و برای این‌که از تبدیل شدن به یک فرهنگ جلوگیری شود، به کسی که قصد خودکشی دارد به آسانی باج ندهند.»
خانم صدیقی محدودیت‌ها علیه زنان و محرومیت از درس و تعلیم را مهم‌ترین عوامل خودکشی دختران و زنان در افغانستان عنوان می‌کند.
جمعه‌خان محمدی، جامعه‌شناس باور دارد که برای کاهش آمار خودکشی‌ها باید بین نظام و توده‌های مختلف مردم راه گفت‌وگو باز شود. او گفت: «اگر نظام سیاسی و بن‌بست موجود ادامه پیدا کند و اگر راهی برای گفت‌وگو بین نظام و توده‌های مردم، نظام و گروه‌های فعال سیاسی و اجتماعی، نظام و نیروهای نخبه باز نشود، میزان سرخوردگی افزایش پیدا خواهد کرد.»
آقای محمدی می‌افزاید که مهم‌ترین عامل خودکشی ناامیدی و سرخوردگی است. به نظر او، گروه‌های خارج از افغانستان می‌توانند با فراهم‌سازی زمینه‌های پیشرفت و تحصیل برای جوانان افغانستان، این ناامیدی را کاهش داده و به تدریج آمار خودکشی را پایین بیاورند.
وی می‌گوید که مردم باید خودشان را با شرایط متفاوت سیاسی و اجتماعی تطبیق دهند و به تدریج آرمان‌های خود را از درون این بحران‌ها و راه‌های پر پیچ‌وخم جست‌وجو کنند.
در همین حال، شماری از فعالان حقوق زن هم می‌گویند که تنگ‌ترشدن حلقه‌ی فعالیت زنان در اجتماع سبب شده است که شماری از زنان در کشور به زندگی‌شان پایان دهند.
آی‌نور ازبیک، یکی از فعالان حقوق زن می‌گوید که در سه سال حاکمیت طالبان میزان ازدواج‌های اجباری نیز افزایش یافته است. به‌گفته‌ی وی، نبود نهادی برای رسیدگی به مشکلات زنان در افغانستان، مسیر خشونت و خودکشی را هموار کرده است. خانم ازبیک تصریح می‌کند که با تغییر نظام و برگشت طالبان، رویدادهای خودکشی زنان به دلایل محدودیت‌های دست‌وپاگیر طالبان افزایش بی‌پیشینه یافته است.
گفتنی است که آمار به‌دست‌آمده مبتنی بر خبرها و گزارش‌های برخی رسانه‌ها بوده و به‌دلیل سانسور و نظارت شدید نیروهای طالبان بر رسانه‌ها و نیز ننگ پنداشتن رویداد خودکشی زنان و دختران میان خانواده‌ها، تعداد زیادی از موارد خودکشی رسانه‌ای نمی‌شود و شفاخانه‌های دولتی و خصوصی نیز از آمار خودکشی‌ها اطلاع‌رسانی نمی‌کنند. ٢٨ عقرب ١٤٠٣ اطلاعات روز
No comments:
Post a Comment