زنان بیوه در گیر و دار زندگی طاقت فرسا

گزارش- جمیله حسام            زنان بیوه در منجلاب مشکلات
مزارشریف- ( 8حمل 1990)

با آنكه در سال گذشته، نگراني‏هايي مبني بر افزايش خشونت علیه ‏زنان وجود داشت ، اما  گمانه‏زنی‏های زیادی در مورد وضيعت بد زندگی زنان‏بیوه نیز وجود دارد.كميسیون مستقل حقوق‏بشر در تازه‏ترین گزارش سالانـــــه‏ي خود به 1167 مورد خشونت در ســـــال جاری اشاره كرد و وضعیت زنان‏بیوه را در كشور تكان‏دهنده خواند.‌بر اساس ایــــن گزارش زنان‏بیوه از تمام حقوق‏شرعـــــی و بشری خویش چون تعیین سرنوشت، ازدواج و دسترسی به صحت محروم‏اند.  ایـــــن گزارش می‏رساند كه 90‏درصد زنان‏بیوه در افغانستان با مشكلات اجتماعی وخشونت‏های خانوادگی روبه‏رو‏اند.اين وضيعت در ولايت بلخ نيز نگراني‏هايي را به وجود آورده‏است. دختر 32‏ساله‏يی كـــــه 30‏سال قبل پدرش را در جنگ از دست داده است، می‌گوید: "زمانی كـــــه پدرم كشته شد، كاكایم می‌خواست، مادرم را به عقد خود درآورد، اما مادرم قبول نكرد. بعد از اينكه مادرم پيشنهاد او را رد كرد، یكـــــی از كاكاهایم او را از خانه كشید و خودش مسئولیت پرورش من و برادرم را به عهده گرفت." ‌ ‌منیژه زن 19‏ساله‏ي دیگری است كه پنج‏ماه قبل شوهرش را كه افسر اردوی‏ملی بـــود، در یكی از ولسوالي‏ها از دست داده است. او مـــی‏گوید: "سه طفل دارم و پس از مرگ شوهرم نتوانسته‏ام از امتیاز شوهرم مستفید گردم و بـــــه ناچار با پدرم زندگی می‌كنم. برادر شوهرم می‏خواست مرا به نكاح خود در آورد، ولی از خانه‏ي‏شان برآمدم و در این‏جا زندگی می‏كنم." وی بـــــا نگرانی كه در خصوص اولادهایش دارد، مـــــی‏گوید: "دو طفل شیرخوار دارم، از اینـــــكه خودم شیر ندارم، ناگزیر هردو را با شیر خشك تغذیـــــه مـــــی‏كنم. در این اواخر شنیده‏ام كـــــه فامیل شوهرم مي خواهند اولادهایم را از من بگيرند."به با ور آگاهان‏امور، يگانه راه بيرون‏رفت از اين معضل و رفع‏مشكلات، كار وسیع فرهنگی، تغییر باورهای‏نادرست جامعه توجه جدی دولت و جامعه‏ي بین‏المللـــــی، خودكفایـــــی و استقلال اقتصادی، بالا بـــردن سطح سواد و غیره از راه‏هایي اند كه می‏تواند به این مشكل پایان بخشد.براي از بین‏بردن دیدگاه‏های منفی درباره‏ي زنان بیوه، باید برنامه‏های آگاهی‏دهی راه‏اندازی شود و تا زمانی كه ذهنیت‏سازی نشود، و زنان‏ از حق و حقوق خود آگاهی نیابند، نمـــــی‏توان به مشكلات آنان رسیدگی كرد.  هم‏اكنون ده‏ها زن‏بيوه در بلخ، مصروف گدايي هستند، در روي بازارها دست‏فروشي مي‏كنند و يا ديگركارهاي شاقه را انجام مي‏دهند. آنها مي گويند به‏خاطر دريافت يك لقمه نان براي بقيه اعضاي خانواده‏ي‏شان، دست به چنين كارهايي مي‏زنند.  آنها مي‏گويند كه هيچ كمكي هم از سوي دولت و نهادهاي كمك‏كننده در اين ولايت دريافت نكرده‏اند.
شعار امسال در تجليل از هشتم‏مارچ در افغانستان، رسيدن زنان به عدالت و منع خشونت عليه‏زنان بود. بايد ديد اين تعهد تا چه اندازه عملي خواهد شد و چه تعداد از زنان افغانستان به عدالت واقعي خواهند رسيد.