سپوژمی زریاب، داستان نویس افغانستان، با خامه توانا و زیبا
سپوژمی زریاب نویسنده افغان در سال ۱٩٤٩ م در کابل به دنیا آمد و در خانوادهای نوگرا و فرهیخته بزرگ شد. پدرش عتیقه فروش بود. او دخترانش را تشویق به درس خواندن میکرد.
مایکل باری محقق ادبیات فارسی سپوژمی زریاب را این گونه توصیف میکند: "یادم میآید سال ۱٩٧۰ در یک میهمانی در شهر کابل، او با عمهاش آمده بود، هر دو خوش لباس و خندان بودند."
زریاب در رفتار وحشیگرایانه طالبان هیچ نشانهای از مذهبی که با آن بزرگ شده نمییافت.
سپوژمی زریاب دخت عبدالروف پنجشیری میباشد. و در سال هزار و سه صد و بیست و نه خورشیدی در کابل زاده شده است.
"دورههای دبستان و دبیرستان را در مدرسه "ملالی" خوانده و از دانشگاه کابل در رشتهی زبان و ادبیات فرانسوی دانشنامه گرفته و در رشتهی ادبیات مدرن از فرانسه با مدرک دوکتورا فارغ التحصیل شده است وی از دورهی دانشآموزی به داستاننویسی پرداخته و تا کنون از او مجموعه داستانهای "شرنگ شرنگ رنگها" و "دشت قابیل" و داستان بلند به نشر رسیده و او هم چنان در مکتبهای ملالی و استقلال تدریس کرده است.
سپوژمی زریاب که در آغاز "رووفی" تخلص میکرد بعد از ازدواج با اعظم رهنورد زریاب، سپوژمی زریاب تخلص میکند." به باور برخی از نظریهپردازان ادبی: جایگاه سپوژمی زریاب در میان داستاننویسان امروزین و حتا اساتید رشکآوراست.
سپوژمی زریاب در میان بانوان داستانسرا به بالاترین مقام داستاننویسی کشور تکیه دارد و کمترین نویسنده را میتوان سراغ کرد که با تعهد و مسوولیت دوگانه دست به قلم داشته باشد.
تنوع درونمایه داستانی، زبان داستان، توجه به شگردهای داستان و انسجام مضون و شگل از دیگر ویژهگیهای داستاننویسی سپوژمی زریاب را میسازد. سپوژمی زریاب از اندک نویسنده گان ماست که با مدرنترین شگردهای داستاننویسی آشنایی دارد.
زبان پارسی را بخوبی میداند و مردم و سرزمیناش را دوست میدارد. این تعهد در برابر مردم و هنر نویسندهگی در بسیاری از داستانهایش تجلی دارد. سپوژمی زریاب در داستان هایش نه تنها با زمانه ما و مصایب ما، ما را آشنا میسازد و پیوند هنری و گفتگو برقرار میکند بلکه این مصایب و رنجها را در تمامیت انسانی ما به تصویر میکشد و بومیترین نامها، روایتها، رنج ها و هویت ما را در قالب معاصرترین شگردهای داستانپردازی جاویدانه میسازد.
از همین رو یک تن از افغانستانشناسان فرانسوی سپوژمی زریاب را در کنار خلیلی و مجروح یکی از بزرگترین نویسندهگان افغانستان برشمرده است. قلمش توانا و خلاقیت ادبیاش شگوفا باد!
سالار عزیز پور