زنان خبرنگار،صدای رسا برای محوخشونت

یادداشت: هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) مأموریت دارد که از دولت و شهروندان افغانستان حمایت کند تا به هدف مشترک ثبات و داشتن ملتی آزاد و صلح‌آمیز برسند.

 

گزارش کنونی قصد دارد که از طریق روایتی از چگونه‌گی همکاری افغانستان و سازمان ملل متحد برای رویارویی با چالش‌ها برای رسیدن به این هدف، صحبت کند.

۲۵ نوامبر، افزون بر روز محو خشونت بر زنان، به عنوان اولین روز «کمپاین ۱۶روزه‌ی فعالیت علیه خشونت بر مبنای جنسیت» نیز هست. این کمپاین، فعالیت جهانی جامعه‌ی مدنی به هدف بلند‌بردن سطح آگاهی مردم است. هم‌چنان این کمپاین برای بسیج مردم جهت آوردن تغییر و پایان‌دادن به خشونت بر زنان و دختران در هر جا برگزار می‌شود. شعار این کمپاین برای سال ۲۰۱۷ «هیچ‌کسی را فراموش نکنید: خشونت بر زنان و دختران را پایان دهید.» است.
روز جهانی محو خشونت بر زنان و قانون محو خشونت علیه زنان از ۲۵ نوامبر روز بین‌المللی محو خشونت بر زنان تجلیل به عمل آمد. قانون محو خشونت علیه زنان موارد خشونت بر زنان، به شمول تجاوز جنسی، خشونت خانواده‌گی، ازدواج کودکان، ازدواج اجباری و بد دادن را جرم می‌داند. این قانون هم‌چنان خواهان ارایه خدماتی چون خانه‌های امن و تمام حقوق اساسی به شمول آزادی گزارش‌دهی برای زنانی که با خشونت مواجه شده‌اند، شده است.
مزارشریف: در سالی که هشتگ #metoo، زنان در سراسر جهان را تشویق کرد تا درباره‌ی داستان‌های شخصی آزار و اذیت جنسی در محل‌های کار صحبت کنند، گروهی از زنان خبرنگار تلویزیونی در شمال افغانستان نیز امیدوار اند تا با بیان قصه‌های زنان افغان که مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند و دخترانی که از آن‌ها سوءاستفاده شده است و یا مورد خشونت بر مبنای جنسیت قرار گرفته‌اند، شعارِ «هیچ کدام از خواهران‌تان را تنها نگذارید» را عملی کنند.
در افغانستان دعوت از زنان برای گفتن این داستان‌ها، آن‌ها را با خطر مواجه می‌سازد. برای حفاظت از زنان و دخترانی که می‌خواهند در این مورد صحبت کنند نیاز است تا هویت آن‌ها ناشناس و محرمانه باقی بماند. کسانی که موارد سوءاستفاده از آزار و اذیت ساده تا ضرب و شتم شدید و تجاوز را گزارش می‌دهند، غالباً به دلیل صحبت کردن در این مورد با خطر مجازات، خشونت بیشتر و بعضی اوقات با قتل مواجه می‌شوند.
ریحانه رسولی گوینده و گزارش‌گر در تلویزیون آریانا در شمال افغانستان گفت: «اولین قدم ما به دست آوردن اعتماد بازمانده‌گان خشونت است. زمانی که ما در مورد سوءاستفاده جنسی گزارش می‌دهیم برای پی‌گیری گزارش بسیار محتاط استیم و با کسانی که می‌خواهند داستان‌شان را از طریق رسانه‌ها بازگو کنند، در تماس هستیم.»
او هم‌چنان گفت که آن‌ها به تأمین امنیت زنان به شمول انتقال‌شان به خانه‌های امن نیز کمک می‌کنند.
خانم رسولی که ریاست دفتر ولایتی کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران افغان را نیز به عهده دارد، گفت: «می‌خواهم بگویم زمانی که بحث آزار و اذیت جنسی پیش می‌آید، زنان خبرنگار افغان در مورد این مشکل آگاهی دارند. در افغانستان اگر زن و یا دختری داستانش را بیان کند، لکه‌ی ننگی بر زنده‌گی‌اش سایه می‌افگند.»
هر چند زنان در کشورهای پیش‌رفته نیز به دلیل صحبت کردن در مورد این موضوعات، مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند و طرد می‌شوند، در افغانستان این موضوع درک اجتماعی را همراه دارد که آزار و اذیت زن و دختر، همه‌ی زنده‌گی‌اش را لکه‌دار و متاثر می‌سازد. حتا خانواده‌اش نیز او را طرد می‌کنند.
هیأت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) به حمایت از نهادهای رسانه‌ای که مشتاق کمک به زنان و مردان افغان و گروه‌های محروم برای گفتن داستان‌های‌شان درباره‌ی خشونت‌ها هستند، علاقه‌ی ویژه‌ای دارد. ملل متحد برای برگزاری جلسات و محافل در مورد ترویج آگاهی درباره‌ی خشونت‌های جنسیتی و آزار و اذیت، کمک مالی کرده است و با نهادهای رسانه‌ای کمک کرده تا پیام‌های این محافل را از طریق رسانه‌های محلی به مردم محل برسانند. ملل متحد هم‌چنان کمپاین‌های رسانه‌های اجتماعی و محلی را برای ترویج حقوق زنان از طریق اشتراک رهبران مذهبی، بزرگان محلی و دیگر شخصیت‌های مردمی، راه‌اندازی کرده است.
به گفته‌ی سید بارز، آمر اطلاعات عامه دفتر یوناما، بهترین راه برای رویارویی با خشونت جنسیتی، توان‌مندسازی زنان، دختران و دیگران برای گفتن مشکلات‌شان است. آقای بارز افزود: «زمانی که یک بازمانده‌ی خشونت اجازه دارد به کمک رسانه‌ها صحبت کند، عاملان آن پاسخ‌گو خواهند بود، زنده‌گی را تغییر می‌دهد و جامعه را در قبال همه اشکال خشونت بر مبنای جنسیت به شمول آزار و اذیت جنسی، حساس می‌سازد.»
بارز گفت: «موانعی هنوز هم وجود دارد، ما امیدواریم که با اجرای قوانینی که از زنان دفاع می‌کند و هر گونه خشونت در مقابل زنان و دختران را اشتباه می‌خواند وضعیت افغانستان را دگرگون سازیم.»
در بلخ، تلاش‌ها برای ارایه‌ی مکان و فضایی امن برای بازمانده‌گان خشونت و سوءاستفاده، به زنان اجازه داده است تا درباره‌ی مشکلات‌شان از طریق رسانه‌ها صحبت کنند. سیدعبدالحمید صفوت رییس نهاد همکاری مستقل برای تغییر که نهادی پیشگام برای ایجاد خانه‌های امن در سراسر افغانستان است، گفت: «با وجود خطر برای خانه‌های امن، محروم ساختن زنان از برقراری ارتباط با محیط بیرون و رسانه‌ها غیر قانونی است.»
وی افزود: «دست‌رسی نداشتن به رسانه‌ها، خانه‌های امن را به زندان شبیه می‌سازد. زنان نباید مجبور به صحبت با رسانه‌ها شوند، اما باید حق مصاحبه با رسانه‌ها را داشته باشند.»
در سراسر افغانستان در رسانه‌های اجتماعی، یکی از نمونه‌های به زبان آوردن مشکلات توسط زنان هشتگ «#Where'smyname» است که نشان‌دهنده تلاش زنان برای شنواندن صدای‌شان است. انوشه انصاری، یک تن از خبرنگاران تلویزیون آریانا در مزار شریف گفت: «زنان در جامعه‌ی افغانی، اغلب نادیده گرفته می‌شوند و از حقوق‌شان محروم می‌گردند، از این رو این هشتگ نوعی تلاش برای اعاده‌ی حقوق بانوان است. حتا در حالی که زنان امید خویش را از دست می‌دهند، اما هنوز هم می‌خواهند صدای‌شان شنیده شود.» او می‌گوید که حتا سنگ‌های قبر زنان و دختران، بی‌نام‌های‌شان است و بر آن نوشته است: همسر و یا دختر کسی.
رسانه‌های اجتماعی برای زنان و دخترانی که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند، نه تنها راهی است که درباره‌ی حقوق‌شان در رابطه با خشونت مبتنی بر جنسیت بیشتر بدانند، بلکه از این راه می‌توانند درباره‌ی قربانیانی که در نقاط دوردست زنده‌گی می‌کنند، اطلاع دهند. در عین حال، زنان افغان نیز معمولاً تمایلی به شناسایی خود با عکس واقعی در فیس‌بوک و دیگر رسانه‌های اجتماعی را ندارند. خانم انصاری می‌گوید: «البته در رسانه‌های اجتماعی نیز خودسانسوری وجود دارد، زنان و دختران معمولاً می‌خواهند از رویارویی اجتناب کنند، بنا بر این، آن‌ها بیشتر تصمیم می‌گیرند که داستان‌های خشونت و سوءاستفاده را با خود نگهدارند، ولی نه به طور همیش.»
فرهنگ رسانه‌های افغانستان یکی از بازترین و پر جنب‌و‌جوش‌ترین فرهنگ‌ها در منطقه است، اما هنوز هم تابوشکنی و مبارزه با محافظه‌کاران در عرصه‌ی بحث روی خشونت‌های جنسیتی یک چالش همیشه‌گی است. خانم رسولی گفت: «هنوز هم بسیاری از رهبران مرد در جامعه وجود دارند که می‌گویند این موضوعی نیست که مورد بحث قرار گیرد. این یک ذهنیت است که ما با آن مواجه استیم و برای تغییرش تلاش می‌کنیم.»
شعار کمپاین جهانی سال ۲۰۱۷ برای مبارزه با خشونت بر زنان، «هیچ کسی را عقب نگذارید» است. فعالان جامعه‌ی مدنی در سراسر جهان به شمول کسانی که در افغانستان هستند از همه دولت‌ها خواستند تا به طور اثربخش از قانون‌ها و سیاست‌ها به عنوان ابزاری برای مقابله و مجازات عاملان خشونت بر زنان استفاده کنند و همه را به شکل احسن محافظت کنند. این کمپاین توسط سازمان ملل متحد در امور زنان "UN Women" رهبری می‌شود که در افغانستان نیز فعالیت دارد و فعالیت‌هایش بر گروه‌های آسیب‌پذیر متمرکز است.
جنگ دوام‌دار در مناطق دوردست افغانستان به شمول تیم تلویزیون آریانا، ژورنالیستان را از پوشش وقایعی که بیرون از شهرها اتفاق می‌افتند باز می‌دارد، جایی که اقشار آسیب‌پذیر بیشتر در معرض خطر قرار دارند. وحیده فیضی خبرنگار تلویزیون آریانا می‌گوید: «وقتی داستان‌های تجاوز و یا شکنجه در روستاها را می‌شنویم، بیشتر توسط بزرگان و یا هم افراد مسلح از دست‌رسی به وقایع منع می‌شویم. من هم‌چنان می‌خواهم اضافه کنم در مناطق دوردست، زمانی که زنان بدانند در برابر سخن گفتن در رابطه به خشونت‌ها و سوءاستفاده‌ها زنده‌گی‌شان در خطر قرار می‌گیرد، بیشتر خاموش می‌شوند.»

شنبه ۴ قوس ۱۳۹۶ - یوناما

Virus-free. www.avast.com