آوای زنان افغانستان

آوای زنان افغانستان

Friday, February 21, 2014

خالده خرسند: هیچ وقت دچار این توهم نشویم که امکان ندارد طالبان برگردند

لطفا مواردی را که در آن حقوق انسانی شما نقض شده و به واسطه‌ی آن زندگی شخصی شما نیز تحت تاثیر قرار گرفته، تعریف کنید.
یک روز، در زمان طالبان، به کورس «سوزن طلایی» می‌رفتم که یک کورس مخفی بود و در آن‌جا برای خانم‌ها ادبیات تدریس می‌شد. وقتی من و یکی از دوستانم در حال عبور از خیابان بودیم، دو طالب ما را نگه داشتند و گفتند که در دستکول‌تان چیست؟


در حالی‌که دقیقا مشخص بود در کیف‌های خود کتابچه و قلم داریم، به آن‌ها گفتیم در کیف‌مان کتابچه یادداشت است و ما به خیاطی می‌رویم؛ اما آن‌ها اصرار کردند که ما باید کیف‌تان را بازرسی کنیم. وحشت و رعبی را که من در آن لحظات احساس کردم، هیچ وقت فراموش نخواهم کرد. هنوز هم آن وحشت را از حضور آن دو آدم و تلاشی آن‌ها در خاطر دارم، این‌که چطور تلاش می‌کردیم که آن‌ها را مجاب کنیم که این کتابچه‌ها برای درس خواندن نیست و ما می‌خواهیم به‌سوی خیاط‌خانه برویم! من این وحشت را هرگز فراموش نخواهم کرد
 
مهم‌ترین ترس امروز شما چیست؟
چه در گذشته و چه در آینده ترسی عمیق در دل ما زن‌های افغان وجود دارد که مبتنی بر بی‌اعتمادی است که در این جامعه به زن وجود دارد. قانون منع خشونت علیه زنان، بعد از ده‌سال فعالیت و آن همه بودجه، امکانات و توجه داخلی و بین‌المللی در پارلمان افغانستان که بیشتر از
۲۵ درصد کرسی‌هایش را زنان در اختیار دارند به تصویب نرسید؛ آن هم قانونی که در آن هیچ امتیازی برای زن قایل نشده، جز این‌که گفته می‌شود با زن خشونت نکنید. این خود به خود ما را به این نکته سوق می‌دهد تا زمانی‌که این جامعه از درون حضور و موجودیت زن‌ها را نپذیرد، در هر دوره‌ای می‌تواند آبستن مسایلی از این دست باشد. 
 
سه چالش بزرگ پیش روی افغانستان چیست؟
اول، در این منطقه همسایه‌هایی داریم که در آن گروه‌ها و حکومت‌های تندرو مذهبی حکومت می‌کنند و این مساله بدترین تاثیرات را بر جریان‌ها و تغییرات مثبت اجتماعی در افغانستان گذاشته است. در نظر بگیرید ولایت‌هایی که در غرب افغانستان موقعیت دارند متاثر از فرهنگ تندروانه در ایران و ولایت‌هایی که در شرق افغانستان قرار دارند متاثر از جریان‌های طالبانی پاکستان هستند. به‌نظر من یکی از چالش‌ها همین برداشت‌های تندروانه از دین است. دوم، مساله کم‌سوادی و بی‌سوادی مردم افغانستان است. مساله سوم بی‌برنامگی دولت افغانستان و سیستم همکاری‌های جامعه جهانی با افغانستان است که باعث فساد شده است.
فکر می‏کنید جامعه افغانستان امروز اجازه خواهد داد که دوباره بسته شدن مکاتب به روی دختران و عدم حضور اجتماعی زنان تکرار شود؟
احتمال این‌که طالبان دوباره برگردند و به حکومت برسند وجود دارد. فرهنگ طالبانی از موجودیت فزیکی طالبان، مهم‌تر است و این فرهنگ بستر را برای حکومت دوباره طالبان آماده می‌کند. من یکی از کسانی هستم که اعتقاد دارم هیچ‌گاه نباید موجوداتی به نام طالب را از دیدگاه خود دور داشته باشیم و هیچ وقت دچار این توهم نشویم که امکان ندارد طالبان برگردند. فرهنگ طالبانی یک پدیده بیرونی نیست. این فرهنگ از درون روابط مردسالارانه افغانستان برخاسته و در این‌جا فربه شده و در این‌جا به حکومت رسیده و احتمالا باز می‌گردد. 
سه عامل بازدارنده در مقابل مشارکت زنان در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چیست؟
یکی سنت‌های دست‌وپاگیر و رویکرد تندروانه به مذهب است. مساله دوم فقر فرهنگی در جامعه افغانستان است که مانع از آن می‌شود که زنان بتوانند به‌صورت مساوی در اجتماع سهم بگیرند. مساله سوم ناامنی است و نبود یک حکومت متمرکز مردمی که به‌صورت متداوم و مستمر مساله حقوق زنان و نقض حقوق زنان را پی‌گیری کند.
منابع و مراکز قابل اتکا در داخل افغانستان برای پیشبرد حقوق و مطالبات زنان چه کسانی هستند؟
در قدم نخست یک دولت دموکراتیک لیبرال لازم است که اعتقاد عمیقی به حقوق زنان و به نقش آن‌ها در اجتماع داشته باشد. مساله دوم تحکیم و تطبیق قانون است؛ یکی از اقدامات جدی و اساسی در قسمت تامین حقوق زنان این است که قوانینی در حمایت از زن‌ها وضع بشود و مساله مهم تطبیق آن‌هاست که باید دولت مجری تطبیق قانون باشد. منبع سومی که می‌تواند برای زنان مطرح باشد جمعیت روشنفکر نخبه و تحصیل‌کرده جامعه افغانستان است که می‌تواند در بهبود و انکشاف گفتمان زنان سهم به سزایی داشته باشد.
وبسایت آرمان شهر
 
 
 
 

No comments: