آوای زنان افغانستان

آوای زنان افغانستان

Thursday, May 12, 2011

سهم فعال زنان در انقلاب ها

                    سهم زنان عرب در انقلاب ها

سودابه جوادی

 بی‌بی‌سی - پنج شنبه 12 مه 2011 - 22 اردیبهشت 1390
انقلابهایی که زنان نقش مهمی در به پیروزی رسیدنشان ایفا کرده بودند، به زنان وفادار نماندند.
در قیام مردمی جهان عرب، زنان از تمام طبقات و اقشار اجتماعی شرکت داشتند.
در مصر و تونس که انقلاب به ثمر رسید و به برکناری رهبران این دو کشور منجر شد زنان نقش مهمی در سازماندهی تظاهرات از طریق سایت های اجتماعی ، شرکت در راهپیمایی و اعتصاب ها بعهده داشتند.

§         انقلاب مصر از نگاه پنج زن

§         همه پرسی در مصر برای تائید اصلاحات در قانون
سخنرانان زن در میدان تحریر قاهره با شور و هیجان مردم را به ادامه مبارزه فرامی خواندند و گروه دیگری غذا می پختند و یا به کمک زخمی ها می شتافتند .
در مصر دعوت اسما محفوظ، یک زن جوان مصری، به حضور هرچه بیشتر جوانان در تظاهرات خیابانی با چنان استقبالی روبروشد که از او بعنوان یکی از رهبران انقلاب مصر نام برده می شود. در یمن، زنان روبنده پوش و در بحرین زنانی که خودشان را در چادرهای سیاه پوشانده بودند درمقابل دوربین تلویزیون های خارجی خواسته های خود یعنی ایجاد اشتغال و مبارزه با فساد و فقر مطرح می کردند .
اما تنها بعضی از تظاهر کنندگان زن تونسی بودند که علاو ه بر خواسته یکسان با مردان در براندازی فقرو فساد واستبداد بر تساوی حقوق و حفظ آزادی های فردی خود تاکید می گذاشتند. تونس یکی از پیشرقته ترین کشورهای جهان عرب از نظر حقوق زنان است و برابری حقوقی زن و مرد از سال ۱۹۵۶ در قانون اساسی این کشور تضمین شده است.
اما زنان مصری دارای چنین برابری نیستند، از درصد اشتغال کمتری برخوردارند و از نظر اجتماعی هم آزدای زنان تونسی را ندارند .
زنان مصری با وجود این که مقامات بالا در ادارات و دانشگاه ها دارند از نظر حقوقی در زمینه طلاق، وراثت و حضانت با مردان برابر نیستند و ختنه زنان هنوز در بسیاری از خانواده های مصری رواج دارد.
روشل دنیس کورتیس که مدت یکسال بایکی از سازمان های غیردولتی در مصر کار کرده است می گوید که جامعه مصر بسیار سنتی و مرد سالار است .
به گفته او زنانی مانند نووال سعداوی نویسنده و فعال زن مصری که درجهان شهرت دارد ویا اسما محفوظ از فعالان انقلاب مصر، نماینده اکثریت زنان این کشور نیستند .
دنیس روشل معتقد است که بسیاری از زنان طبقه محروم نه تنها از حقوق خود آگاه نیستند بلکه خشونت همسران و یا مردان خانواده را جزئی از سنت های خانوادگی به شمار می آورند.
اما تاریخ مبارزه کسب استقلال الجزایر و مصر نشان دهنده نقش بسیار مهم زنان است .
در قیام ۱۹۱۹ مصر علیه استعمار بریتانیا زنان شرکت داشتند و در این راه قربانی هم دادند .
" با درسی که از تجربه ایران گرفته ایم هرگز اجازه نخواهیم داد انقلابی که ما هم در آن سهم داشتیم علیه حقوق ما برخیزد زیرا انقلابی که زنان را به حاشیه براند هرگز به دموکراسی نخواهد رسید"
یک فعال زن تونسی:این قیام سبب شد که زنان به جنبش های مدنی روی بیاورند.
نخستین اتحادیه زنان دردهه ۱۹۲۰ تشکیل شد در دهه های ۱۹۳۰ ۱۹۴۰ جنبش های جدید زنان آغاز به فعالیت کردند .
به گفته تحلیل گران، از آن زمان تاکنون به جز اعتصاب زنان کارگر کارخانه تنباکو در سال ۲۰۰۸ که رهبری آن را یک زن بعهده داشت، فعالیت زنان درعرصه های سیاسی و اجتماعی محدود بوده است .
حقوق زنان هم هیچگاه از مسائل اصلی دولت مصر نبوده است .
در نقطه دیگری از جهان عرب در الجزایر نماد شهامت و از خود گذشتگی در انقلاب استقلال این کشور از فرانسه جمیله بوپاشا یک زن بود.
ولی بعد از انقلاب در این دو کشور باردیگر زنان به حاشیه رانده شدند.
این انقلاب ها به زنان وفادار نماندند.

نگرانی زنان تونسی
تحولات بعد از انقلاب تونس برای زنان این کشور خالی از نگرانی نیست.
در اولین تظاهرات زنان تونسی که نه تنها برای پافشاری برحقوق برابری موجود بلکه برای مطالبه برابری در تمامی قوانین شهروندی و سیاسی انجام گرفت با تهاجم مردانی روبرو شد که شعار می دادند " زنان به آشپزخانه برگردید ،کفار کفار".
یک فعال زن تونسی می گوید که با درسی که از تجربه ایران گرفته ایم هرگز اجازه نخواهیم داد انقلابی که ما هم در آن سهم داشتیم علیه حقوق ما برخیزد زیرا انقلابی که زنان را به حاشیه براند هرگز به دموکراسی نخواهد رسید.
در مصر تشکیل کمیته تدوین بدون مشارکت زنان با اعتراض نهادهای مدنی زنان روبرو شد.
اکنون مهمترین نگرانی فعالان دموکراسی‌خواه احتمال به روی کار آمدن اسلام گرایان است.نهادهای مدنی در شمال آقریقا و خاورمیانه می گویند که سی سال بعد از انقلاب ایران از تاثیر منفی اسلام سیاسی و بنیادگرایی بر جامعه مدنی شناخت بیشتری پید اکرده اند.
تحلیل گران سیاسی وسازمان های مدافع حقوق بشر از جمهوری اسلامی ایران بعنوان نمونه یک حکومت دینی نام می برند که با وجود نقش مهم زنان در انقلاب به حقوق آنان احترام نگذاشت.
به گفته شیرین عبادی حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل زنان فکر می کردند که حق آزادی و استقلال آن ها در جمهوری اسلامی تحقق خواهد یافت اما مطالباتی را هم که به آن دست یافته بودند ازدست دادند.
اما زنان ایران ازخواسته های خود دست برنداشته اند و به گفته بسیاری از تحلیل‌گران اکنون یکی از نیروهای اصلی دموکراسی خواهی در ایران هستند که قابل مقایسه با دیگر کشورهای خاورمیانه نیست.
فعالان زن ایرانی به زنان مصری توصیه می کنند که در پی‌گیری حقوق خود کوتاهی نکنند و هر چه زودتر دست به کار شوند.
به گفته آنان شرایط جهان با سی سال پیش متفاوت است و زمینه تقویت و حمایت جهانی از جنبش زنان این روزها بسیار مساعدتر از سی، چهل سال پیش است.