آوای زنان افغانستان

آوای زنان افغانستان

Saturday, March 5, 2011

"پارینه "ی عزیز!                                                                             
                                                                                      فرخاری
دست شما را به احترام خواهری می بوسم و به عظمت و بزرگواری ادبی تان سر تعظیم فرود می آورم .
روز هشت مارچ ، روز جهانی زن را به پیشگاه شما تبریک عرض میدارم.
شعر های آبدار شما را که چون مروارید وآژه ها را به تار کشیده اید خواندم واز هنر شما در ادبیات که روان ،
سلیس و ساده است بهره ها بردم و اصول نگارش شما را اشعار خویش بعد از این زیبایی می بخشم .
خاطرات تان رخشنده و جاودان باشد. امید است برای نشر اشعار خویش از سایت های آشنا استفاده برید ما
با عمق نظر بخوانیم و طرز تفکر و آشنایی تان با جملات را به کار بیگیریم.
یک بار دیگر روز فرخنده و خجسته زن را به شما شاد باش میگویم و سعادت جاودانی برایتان آرزو می نمایم.
مولانا کبیر فرخاری کانادا

                  ابنای سمنگان  
شـرح  حـالـت  بـه  مـن  دل  شـده  در مـان  گـردد
کـفـــر  زلـفـت   گـــره   پـای   مـسلـمـــان  گــردد
چــاک صــد  پــاره ی  دل  را  نـکـند  تــار  رفـــو
کــسوت  آبـلـه   قـــراضــه ی   ســـوحــان  گــردد
افــتــد  ار دامــن  کــارت به  کــف  اهــل  شــرف
شــوره زارت وطــنم قــطـعـه ی رضــوان  گــردد
ای  جـهـان از چــه شــدی  بـسته به چــنگـال  ددان
یـوسـفـت  در دل  شـب  لـقـمـه ی  گــرگــان  گردد
خــبــث  باطــن  نــــرود از  دل  سـجـــاده  نـشـیـن
نــشـود  پــاک  اگر شـسـتــه  بــه  قـــرآن   گـــردد
گــر بــه ســر پــنــجــه ی تـدبـیـر شـــود باز گــره
نـیسـت شــایـسـته کــه  تــا  بــاز به  دنــدان گــردد


درس "پاریــنه" دهــند  روشــنی بر چــشم  زمــان
نــامــش  آیـیـنـه ی  ابـنـای  ســمــنگــان    گـــردد
مــیـرود  قـــدر تــو بر تـارک ایــن  چــرخ کــبـود
هــر یـتـیـمـی اگــر از لــطــف تــو خـنـدان  گــردد
تــوده  در رنــج و عــذاب اسـت در ایـن شـام سـیاه
صــاحــب  قــدرت  اگــــر  آمــر  دزدان   گــــردد
گــرچــه "فـرخاری" پـیـامـد بــبــرد شــور به دهـر
مشـکل است گـفـت کـه دد بـچــه ی  انـسان  گــردد
مولانا کبیر "فرخاری"
پنجم مارچ ونکوور کانادا
           مصاحبه با خانم عزیزه « عنایت » شاعر توانای کشور ما        
 امان معاشر

هشت مارچ روز همبستگی و بین المللی زن برای تحقق حقوق حقه ی آنهاست در رابطه سوالات
 با محترمه عزیزه "عنایت" که زن شایسته، شاعر و تویسنده است مطرح نموده و پاسخهای از اوشان
 دریافت نمودم با نشر آن شما را در جریان می گذارم.
   سوال: چرا زنان  افغانستان را  سیاه سر، مظلوم و عاجزه میگویند؟
پاسخ: نخست از همه روزبین المللی زن ( هشتم مارچ )را به تمام زنان جهان و مخصوصاً
زنان دلیر و با شهامت افغانستان از صمیم قلب تبریک گفته  همبستگی ,اتحاد و زندگی دوراز
هر نوع تبعیض را برایشان آرزودارم .
 پاسخ  شما: با ید گفت  که به همه ی هموطنان مان معلوم است که افغانستان یک
کشوراسلامی ودرعین زمان حاکمیت بدست مردان بوده زنان سالیانی تحت استثمار قرارگرفته
اند که از جانب مردان و بی تو جهی دولت های وقت هر نوع خشونت علیه آنان صورت گرفته
است که کلمه ی سیاه سر,مظلوم ,عاجزه,کوچ ,وو وحین اجرای عمل لت کوب,دربند کشید ن و
ستم های دیگر ازجانب شوهرو یا مردان خانواده, درنزد دیگراعضای فامیل ویا بیننده ی کــــه
اصلاً هیچ ارتباطی با وی نداشــته فقط از روی ترحم و حین دفــاع ازیک زن, کــه زن با ظلم
روبربوده این کلمات را بانام زن گره زده اند که کدام جنبه ی فلسفی ندارد  وتاکنون در روستا
ها و بعضی فا میل های شهر نشین هم بین مردم  مروج است .
سوال : سنگسار چیست؟ و چرا در وطن ما  مروج است؟
 پاسخ  : در مورد سنگساربا ید بگویم که درقرآن که ما به آن ایمان
آورده ایم خداوند درهیچ جای ذکرنکرده است نه برای مرد ونه برای زن این موضوع بنابه
فیصله های حاکمان جبار صورت میگیرد سنگسارکردن انسان نه تنها در اسلام مروج است
بلکه در ادیان دیگر نیزمروج بوده است که درزمان حضرت عیسی (ع) مردم  محلی مـــی
خواستند که زنی را به اتهام بد کاره گی  سنگسار کنند زن نزد حضرت عیسی خود را رسانید
و مردم میخواستند که در حضور حضرت عیسی  بالای زن سنگ پرتاب کنند ولی حضرت
عیسی فرمود  صبر کنید همه ساکت ایستادند دوباره فرمود که اولین سنگی را همان کسی که
دربین شما هیچ گناه نکرده پرتاب کند که هیچ کس حاضر نشد و همه سرافگنده و ساکت در
جاهای خویش ایستادند. و آن زن از سنگسار شدن و مرگ نجات یافت.
بنا به دلایل فوق پیغمبران و دوستان خدا هم نمیخواهند و نمیخواستند که چنین  عمل زشت در
بین انسانان صورت بگیرد صرف قضاوت کننده گان بی رحم و حاکمان  استبداد گراین چنین
عمل را انجام میدهند .
 سوال : روی کدام انگیزه خشونت و جنایت بر زنان وطن ما موجود است؟
 پاسخ  : خشونت بر علیه زنان درتمام جهان  وجود دارد و لی در آسیای میانــــه و
مخصوصاً افغانستان به  نسبت حاکمیت  مردان در عرصه های اقتصادی, اجتماعی , سیاســـی
نبود سواد کافی بین مردان , فقر و بدبختی, و عدم قوانین  خشونت  علیه زنان  میتواند عوامل
مهم آن با شد .
سوال : قسمیکه از رسانه ها اگاهی داریم در افغانستان عده ی از خانمها دست به خود کشی می زنند
 و خود را حریق می کنند علت اصلی  ان در کجاست؟
پاسخ : شما آگاهی کامل دارید که در افغانستان  مسئله ء فقر به اوج خود رسید ه
است که بعضاً با عث میشود تا پدران تاریک اندیش دختران شانرا دربرابرپول به ازدواج های
اجباری وادارساخته به نکاح مرد مسن درآورند که دختران جوان افغانستان بنا به آگاهی های که
درجریان مهاجرت ها به کشورهای همسایه ,ازطریق رسانه های جمعی, تبلیغات مدافعین حقوق
زنان حاصل نموده اندبه چنین ازدواج ها تن در نداده وبخاطر نجات ازاین ورطه ودرس عبرت
دادن به دیگران  دست به خود کشی میزنند و بعضاً زنان شوهر دار هم که از ظلم و استبــــداد
شوهر به ستوه می آیند خود را به آتش میکشند .
سوال : ترور  هموطنان ما توسط افراد طالبان چه تاثیر  روانی به روحییه ی زنان هموطنان ما دارد؟
پاسخ  : وضع نا امن کشورعبارت از ترور,کشتارافراد بی گناه ,به خاک وخون کشیدن
مردم توسط بمب های انتحاری نه تنها تاثیر بالای زنان کشور دارد بلکه  بالای تمام مردم وطن
تاثیر ناگوارداشته و مردم را به هراس می اندازد.ولی آنانکه بخاطر مبارزه  علیه چنین جنایا ت
بشری گام بر میدارنداز هیچ چیزی هراس ندارند و به فعالیت های اجتماعی خویش ادامه  میدهند.
سوال : در قانون اساسی افغانستان هر نوع تبعیض و امتیاز میان اتباع ممنوع است چرا در افغانستان
 گرفتن چند زن مروج است؟ انها در کدام شرایط زندگی دارند؟
پاسخ  :  درست است که در قانون اساسی کشور تذکر رفته است که هرنو ع تبعیض
بین اتباع  ممنون است ولی تذکر داده نشده است که گرفتن دوزن و یا سه زن  ممنوع است .
بنابرین مردان  صاحب زروزورسد راه به این اقدام خویش نمی بینند به همین دلیل است که هوای
ازدواج های بارباربه سرشان میزند. درحالیکه خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید( که شما
میتوانید  که سه و یا چهار زن بگیرید درصورتکه  عدالت را میان همه ی آنان برقرارسازید و
عدالت را جز پروردگار شما هیچ کسی نمیتواند برقرار سازد ). پس یعنی که نگیرید .
سوال:  قانوق احوال شخصیه اهل تشیع در افغانستان رسمیت دارد نظر شما چیست؟
  پاسخ  : زمانیکه قانون  شخصیهء  احوال  شیعیان ازجانب پارلمان به تصویب رسید
ورئیس جمهور کرزی نیز درپای آن امضاکرد که د رماده (یکصدسی ودو)این قانون تذکردا د ه
شده بود که (برزن واجب است تا درصورت تمایل مردبه  استمتاعات جنسی ازاو تمکین کند)که
این موضوع جارو جنجال های زیاد مردم را با خود داشت زیرا این ماده  خلاف کرامت انسانی
بود که زن هم انسان است و به انسان با ید احترام گذاشت چه دین مبین اسلام نیزبه رضایت
مرد و زن درنکاح وآمیزش حکم میکند. و همچنان  نارضایتی مردم  دربرابر فقره چهارم ماده
(یکصد سی وسوم) این قانون که زن نمیتواند بدون اجازه شوهر ازخانه بیرون شود.و تعین سن
ازدواج برای دختران 16 سال درنظر گرفته شده بود که سرو صد ای های را براه انداخت و
مورد قبول مردم افغانستان قرار نگرفت .سوال:زنان در کورسی های بلند افغانستان کار می کنند آنها باید به چه شکل گسترده تر دفاع از حق زنان کنند؟         
پاسخ  :درافغانستان بعد از یک صدمه ی بزرگی که درسالهای جنگ به زنان کشور
مخصوصاً دوره سیاه طالبان وارد شد زنان از اجتماع دور رانده شد نـــد واکنون آهسته آهسته
دوباره وارد اجتماع میشوند و جای پای به خود دربین جامعه میابند که تعداد محدودی توانسته
اند در کرسی های بلند در جامعهء مردسالار افغانستان  خودرا برسانند و این خود نشان دفاع
از حقوق زن است من  شهامت ,مقاومت و حوصله مندی این زنان مبارز را میستایم و برایشان
تحسین میفرستم و آرزوی موفقیت های بیشتری را برایشان دارم .
سوال :تجلیل از هشتم مارچ در حیات زنان افغانستان چه تاثیر دارد ؟
 پاسخ  : تجلیل از هشتم مارچ نمایندگی از همبستگی زنان سراسر جهان و احترا م
به مقام والای زن  میباشد که با تجلیل از چنین روزبا شکوه میتوان به اثبات رسانید که زنان به
دفاع از حقوق خویش به پابرخاسته اند و را ه (کلارازتکین ) زن مبارز آلمانی را درپیش
گرفته اند که در سال 2011  میلادی زنان تما م جهان با همد ستی یک دیگردر کشورونزویلا
کنفرانسی ( پایه ) را براه انداخته  و راه پیما ئی بزرگی از جانب  اشتراک کنند ه گان صور ت
خواهد گرفت که امید وارم نهادها, انجمن های زنان افغان چه در داخل وخارج  کشور به دفاع
از حقوق زن در این کنفرانس اشتراک کرده و همبستگی خویش را اعلام بدارند.
 مصاحبه کننده : امان معاشر

نهضت زن در افغانستان

شیرین نظیری 

تاریخچه جنبش زنان در   افغانستان

در قسمت اول در جنبش های جهانی اشاره شده است که در نیمه دوم قرن هژده و با آغاز قرن نزده هم، پیشرفت های تخنیکی با اکتشافات و اختراعات جدید در عرصه های مختلف در جهان بوقوع پیوست و در نتیجه آن سطح زندگی و دانش بشری ارتقا نموده و ارزش های جدید درفرهنگ و مناسبات اجتماعی ، طرز دید و ارتقای سطح حیات نیز بوجود آمدند.که این همه تحولات و تغیرات منجر به تغیرات در سطح زندگی بشر گردیده و با عث بروز اختلافات میان پدیده های نو و کهنه ، فقر و غنا ، آزادی و استبداد در داخل کشور ها و هم چنان در سطح جهانی گردید،هر کشور این تفاوت ها را نظر به سطح زندگی مردم خود در آزمون زمانه قرار داده و فراز و فرود های مدهشی را پیمودند و در نهایت به اهداف و استراتیژی های خود نایل آمدند.
درکشور ما افغانستان نیز این ارزش هاگاهی به یک مدت کوتاه به جلو و زمان زیادی به عقب بر گشته است و هم اکنون که بیش از یک و نیم قرن از آن می گذرد باز هم ما در چرخش های عقب گرائی خود قرار داریم و تفاوت های زیادی میان کشور ما و جوامع مدرن امروزی وجود دارد. یکی ازین تفاوت ها فرهنگ مرد سالاری است و چنان در روح وروان جامعه ما قویاً جا گرفته ، که مانند دیوار مستحکم مانع نفوذ ترقی، پیشرفت و تکامل شده و حتا احقاق حقوق زنان را که یک امر انسانی و مستلزم عصر جدید است شدیداً در تحت شعاع خود قرار داده و زنان را در چهار دیوار خانه ها زندانی ساخته. اما با آن هم عده ای از شیر زنان ما در گذشت تاریخ و هم چنان در وضعیت های استثنائی،در ها و دروازه ها را شکستانده و صدای خود را بلند نموده و در امور رزمی مردان را تشویق ،در جنگ علیه تجاوز و استبداد بیگانگان سهم گرفتند و نقش خود را بدرستی انجام داده و نام خود را ثبت تاریخ کشور نموده و جاودانه ساختند. این آزاده گان خود جوش  چون ملالی ، اینو ، غازی ادی ، زهرا و دیگران.... بودند.
 غبار به یکی ازین صحنه ها در ارتباط با جنگ دوم افغان و انگلیس به نقش مهم این سر سپرده گان افغان اشاره کرده می نویسد: " در جنگ های جبال کابل بود که مردم بیرق های رنگارنگ بر افراشتند و زنان کابل وظیفه آب و نان رسانی مبارزین ملی را در قله کوه ها بدوش گرفتند. دسته جات این شیر زنان با کوزه های آب و بسته های نان مثل آهوان در سنگلاخ های جبال میدویدند و جنگ آوران دلیر را تغذیه می نمودند."
غبار ادامه میدهدکه: " چهار صد نفر از زنان کابل درین وظیفه سهم گرفتند و هشتادوسه نفر آنان در جنگ کوه آسمائی شهید شدند." « صفحه 629 »
انگلیس ها از تحریک و تشجیع زنان افغان در شدت جنگ ،افزون برآن فراهم آوری مواد غذائ در سنگر های جنگ و مقاومت، شدیداً به هراس افتادند و کوشیدند زنان را در حصار خانه ها نگه داشته و آنها را از ساحه جنگ به هروسیله که امکان پذیر است به دور نگه دارند. انگلیس ها با اهدای پول و پست های حساس به متنفذین قومی ، روحانیون مذهبی و اشخاص جا طلب که همواره نیات شوم خود را بالای این مردمان قبولانده و اهداف خود را تطبیق نموده اند.
 درین مقطع زمانی انگلیس بار دیگر دست به پلان جدید زد و از ترویج چادری در میان زنان  کار گرفت و نیروی فعال جنگ را نیم پیکر جامعه را تشکیل می دادند، بواسطه شوهران شان خانه نشین و دور از اجتماع ساخت که تا امروز این نیمه بدنهً جامعه در عزلت قرارگرفته و از امور اجتماعی به دور نگه داشته شده اند.یکی از علل عقب مانی جامعه ما نیز در همین موضوع نهفته است.
ولی در حالات استثنائی زنان شجاع کشور آرام ننشسته و وظایف خود را در قبال مادر وطن بدرستی انجام داده اند. یکی ازین فداکاری های زنان در سال های اخیر ،مقاومت زنان غیور افغان در برابر طالبان این دشمن نهضت زن در شمال کشور است. زمانیکه طالبان وارد شهر مزار شریف گردیدند. زنان شهر مزار شریف با انداختن آب جوش ، سنگ ها و کثافات از بالای بام ها، صفوف آنها را در هم شکستند. نظر به همین دلیل بود که طالبان بار ها در شهر مزار شریف به شکست فاحشی مواجه شدند. زیرا اهالی مزار خود را به زودی به این دشمنان خود فروخته پاکستانی و ضد ترقی و پیشرفت تسلیم ننموده و زن و مرد این سر زمین در برابر جهل و تاریکی به مبارزه برخاستند و هزاران نفر جان های شیرین خود را در دفاع از شهر شان از دست دادند.
تاریخ گواه برآنست که ما همیشه نخبه گان مبتکر داشته ایم که با نام شان افتخار می نمائیم. یکی ازین نخبه گان و پیش گامان نهضت زن در جامعه ما ملکه ثریا است.این بانوی آزادی خواه که آوان کودکی و نو جوانی خود را در خارج کشور سپری نموده بود، با استفاده از دست آورد های کشوری زادگاهش، دست به یک سلسله تحولات مثبتی درحیات زنان درکشورآبائی خود زده ،که زبان زد مردمان ما و درج تاریخ کشور گردیده است. وضعیت ناگوار زنان ، زندانی شدن زنان در چادری و محصور ماندن آنها در چهار دیوار خانه ها ، بیسوادی و محکومیت و محرومیت زنان در زیر پاشنه های مرد سالاری برای ملکه ثریا ،رنج آور بود زیرا ملکه ثریا این همه احساس و اندیشه ها را از پدر میهن دوست و ترقی خواه خود محمود طرزی کسب نموده و قطب نمایی راهی خود، جهت بر آورده شدن آرمان های والایش نموده بود.
محمودطرزی در مورد تعلیم و تحصیل زنان چنین می گفت که: فقط زنان تعلیم یافته و منور می توانند که مادران و همسران خوب باشند و هم چنان همین زنان است که فرزندان را که آینده متعلق به آنها است به بار می آورد و در دامان پر عطوفت خود می پرورانند. محمود طرزی این مرد روشن ضمیر در سراج ا لاخبار افغانیه ، مطالب بیدار کننده برای نخستین بار جهت آگاهی زنان با احتیاط کامل در ستون تحت عنوان"ناموران زنان جهان"بدست نشر سپرد و در آن از زنان قهرمان،سهم گیری آنهادرامور اجتماعی اقتصادی و حل پروبلم های اجتماعی زنان مطالب سودمندی برای جلب خواننده گانش می گذاشت. 
 
جنبش زنان که در زمان شاه امان اله خان شکل گرفته بود. محور اصلی آنرا پیشرفت وترقی و نجات زن از محرومیت و رنج های گوناگونیکه دامنگیرش گردیده بود تشکیل میداد. که این تشکل حقوق و آزادی زنان را در تمام عرصه ها بخصوص تعلیم وتربیت، حق تحصیل، حق کار و استراحت، حق آزادی فردی،مصئونیت فردی، آزادی گفتار وبیان ،اجتماعات، فعالیت های سیاسی ومدنی، وسفرهای تحصیلی را به خارج کشورتامین می نمود.
" انجمن حمایت نسوان " عصر امانی یک گام دیگر در رشد اجتماعی نسوان بود.این
انجمن به سر پرستی « افتخاری » قمر غازی و اداره رقیه « عنایت سراج » اعتمادی و زینب عنایت سراج « یکی از پیشآ هنگان نهضت زن که خدمات ارزشمند او در خور تقدیر است » و به همکاری یک عده زنان با سواد و با تجربه دوره امانی شروع به فعالیت کرده و بزودی به یک مرکز تجمع زنان جوان و کلان سالان کابل در آمد.پروگام های آن بیشتر شامل سواد آموزی ، دوخت و بافت و هم چنان امور منزل بود.
در سال 1322 خورشیدی، در زمان سلطنت محمدظاهر شاه، اتحادیه‌ی زنان که در آن بیست زن عضویت داشت، بنابر مقتضیات زمان، نهادی را به‌نام "مؤسسه عالی نسوان" به‌منظور تشکل، آموزش و روشنگری زنان افغانستان در محل مرکزی شهر کابل (ساختمان همجوار شرقی هوتل سرینای فعلی) پايه‌گذاری کرد. دو سال بعد از آن (در سال 1324 خورشیدی)، در اثر پیشنهاد و پیگیری بی‌بی زینب خواهر امان‌الله خان، برای این مؤسسه، یک قطعه زمین در ساحه شهرنو کابل (موقعیت فعلی وزارت امور زنان) خریداری شد و در آن یک باب کودکستان، مکتب، سینما و دفاتر کار اعمار گشت که سینمای آن را به‌نام زینب ننداری مسمی کردند و در مکتب مؤسسه عالی نسوان آن وقت که مدیریت آن را خانم رقیه به‌عهده داشت ،زنان متأهل که بنابر دلایل مختلف از تحصیل باز مانده بودند،درس میخواندند
مؤسسه عالی نسوان، در سال 1342خورشیدی به "میرمنو تولنه" تغییر نام دادو زیر نظارت وزارت کار و امور اجتماعی اداره می شدو ریاست آن را تا سال 1357 به‌ترتیب، حمیرا نورزایی، کبرا نورزایی، صالحه اعتمادی بر عهده داشتند. فعالیت‌های موسسه نسوان بیشتر به‌عنوان یک نهاد فنی و حرفه‌ای محدود به شهر کابل و مشغول خدمات مانند تدویر کورس‌های فنی و حرفه‌ای خیاطی، قالی‌بافی، ماشین‌نویسی (تایپستی)، گل‌سازی، آرایش و دیکوریشن، تدبیر منزل، سوزن دوزی ، قالین بافی و بافت بود.

در سال 1338 « 1957 » موسسه به حیث یک سازمان مستقل دارای اساسنامه و اهداف مشخص بنام" د میرمنو تولنه " راجستر شد و توجه آن بیشتر به انکشاف مذید نهضت زنان و اشتراک آنها در امور مهمه معطوف گردید تا موقف زن را در جامعه افغانی بطور سالم تقویه نماید.

در سال های اول 1970 برای تجلیل از مقام والای مادر توسط موسسه نسوان تجویز بعمل آمد تا بروز 14 جون همه ساله روز مادر برگزار گردد و درین روز از بین مادران واجد بالا ترین شرایط " مادر سال " انتخاب شود. میرمنو تولنه تحت اداره کبرا نورزائی و بعدا صالحه فاروق اعتمادی انکشاف مزید کرد. کبرا نورزائی ریاست د میرمنو تولنه را رشد و انکشاف قابل ملاحظه ئی داد ، کورس های سواد آموزی ، کودکستانها در مرکز و ولایات کشور و شعبه صناعتی و دست دوزی انکشاف کرد. صالحه به مکتب مسلکی دمیرمن و تولنه توجهً خاصی مبذول داشت ، در فرستادن دختران غرض تحصیل به خارج کشور صرف مساعی نمود.
در سال 1344 شمسی « مطابق نومبر 1965 میلادی» با الهام از جنش های بین المللی زنان و جنبش های ملی گذشته ،سازمان دموکراتیک زنان افغانستان در تحت رهبری دوکتورس اناهیتا راتب زاد به اشتراک ثریا پرلیکا،کبرا علی ،حمیده شیرزی ،مومنه بصیر و جمیله کشتمند در شهر کابل اساسگذاری شد.در نتیجه فعالیت های کادر ها و اعضای این سازمان، برای اولین بار در تاریخ کشور، زنان در مظاهره معروف سه عقرب که توسط گروه هایی چپی سازمان دهی شده بود.  اشتراک نمودند و مجرای دموکراسی را در قانون کشور باز نمودند.هم چنان این نخستین بار بود که به همت این شیر زنان عده ئی از زنان جوان و دختران به فعالیت های سیاسی شامل گردیدند و در کنار برادران خود بسوی پارلمان شتافته بودند. تا جریان راه اعتماد داکتر یوسف را از نزدیک مشاهده نمایند ولی تجمع با برخورد پولیس مواجه شد و حادثه را ببار آورد.در نتیجه بی نظمی ها،داکتر یوسف از اخذ رای اعتماد منصرف شد و از پست صدر اعظمی خود استعفا داد. از آن روز به بعد مظاهرات، مانند اموری روزمره مردم گردیده و  هر روز شهر کابل ،شاهدی یکی ازین نوع تظاهرات بود.
دختران نیز ازین فضای باز سیاسی بی نصیب نمانده و مستقلانه شروع به فعالیت های سیاسی نموده و در جلب و جذب زنان و دختران در صفوف سازمان خود کوشیده و آنراگسترش دادند این حلقه های سازمانی دختران هر یک به نوبه خود فعالیت های چشمگیری داشتند.
برای اولین بار هشتم مارچ روز بین المللی زنان در کشور عزیز ما ، بتاریخ هشتم مارچ 1346 خورشیدی در تحت رهبری داکتر اناهیتا راتب زاد و به اشتراک اعضای سازمان دموکراتیک زنان افغان دایر شد. از آن به بعد به استثنای دوره تاریک طالبان، همه ساله تجلیل به عمل می آید.
در سال  1347 مطابق 1968 میلادی یک عده از اعضای محافظه کار ولسی جرگه تلاش کردند تا قانونی را به تصویب رسانندکه تا طبق آن دختران افغان از تحصیل به خارج کشور باز مانند. با شنیدن این خبر  و با سازماندهی زنان آگاهی سازمان زنان صد ها دختر علیه این پیشنهاد به مظاهره پرداختند و آن را مغایر قانون اساسی و تساوی حقوق زن و مرد دانستند.و چنان فشار به ولسی جرگه وارد کردند که آنها مجبور شدند از پیشنهاد منصرف گردند. « ماخذ دوپره نانسی: اندیشه های انقلابی و زنان افغان ». بار دیگر در سال 1349 مطابق 1970 میلادی چند جوان افراطی مربوط به جناح " جوانان مسلمان" در برابر پوشیدن لباس کوتاه و شیک پوشی زنان احتجاج نمودند و به پای دختران و زنانیکه لباس کوتاه به تن داشتند، فیر کردند و هم چنان به روی بعضی از آنها تیزاب « اسید» پاشیدند. درین ارتباط در تحت سازماندهی و رهبری سازمان زنان بیش از 5000 زن و دختر در شهر کابل به سرک ها ریختند و با مظاهره بسیار گسترده از حکومت آنوقت خواهان بازرسی و مجازات عاملین اینکار شدند که در نتیجه حکومت یکعده از عاملین را گرفتار و زندانی ساخت.
 این مظاهرات در حقیقت بیانگر بیداری طبقه نسوان به ویژه زنان شهری کابل در زمینه احقاق حقوق شان می باشد. که در سر لوحه همه این تلاش ها ، فعالیت هاو راه گشا ها ، برای بیداری افکار زنان سازمان دموکراتیک زنان افغانستان قرار داشت.
دکتور اناهیتا راتب زاد این زن مبارز که افتخار نمایندگی مردم شریف شهر کابل را درپارا لمان 12 بعهده داشت و ازین طریق صدای زنان رنجدیده کشور را بگوش جهانیان ومسئولان امور میرسانید.
 در تحت رهبری خردمندانه داکتر اناهیتا راتب زاد نهضت زن نیز به موفقیت های چشمگیری نایل آمد و شورا های ولایتی زنان  در سراسر کشور ایجاد گردید. این سازمان که از سابقه دار ترین سازمان زنان در کشور و منطقه است ، دارای 165 هزار عضو که در 31 شورای ولایتی ، 25 شورای شهری ،38 شورای ناحیوی ،25 شورای ولسوالی و 3100 سازمان اولیه تنظیم بودند به همن ترتیب به تعداد 29 کلوپ زنان در مرکز و ولایات کشور فعال بوده و
این کلوپ ها زمینه آموزش حرفوی را در عرصه های مختلف از قبیل تایپستی ، خیاطی،سوزن دوزی ، سواد آموزی ، آرایشگری، برای زنان فراهم ساخته بود از طریق این کلوپ ها عده زیادی زنان حرفه های مورد علاقه خود را فرا گرفته و در امور اجتماعی مصروف کار و ایجادگری گردیدند و هم چنان با مشارکت زنان تحصیل کرده درامور سیاسی ، اجتماعی ،اقتصادی و فرهنگی،زنان به پیشرفت های قابل توجه ئی نایل آمدند. زنان موفق به کسب پست های وزارت ها ، ریاست ها ، نمایندگان مردم در مجالس سنا، شورای ملی، در ساحه نظامی حتا به درجه جنرالی موفق شدند. 60 تا 65 فیصد مامورین دولت ، کارگران ، کارفرمایان و نظامیان را زنان تشکیل می داند. در عرصه نظامی نیز زنان خدمات قابل ملاحظه را انجام دادند. نمونه های برجسته آن جنرال سهیلا صدیق و جنرال خاتول محمد زی است « جنرال خاتول محمد زی در سال 1363 در ارتش نظامی آغاز به کار نموده بود.»به همین ترتیب صد ها زن در بخش هایمختلف اردو جذب و دوشادوش برادران خود در سنگر های دفاع از وطن سهم گرفتند. 
 جنبش سواد آموزی برای زنان در سر لوحه فعالیت های این سازمان قرار داشت. در اثر سعی و تلاش همه جانبه این سازمان صد ها دختر و زن جوان از نعمت سواد بهره مند گردیدند. ولی با تاسف باید بگویم که ده ها معلمه افتخاری این کورس ها توسط عقب گرایان و کور دلان جاهل به شهادت رسیدند. که بطور نمونه از شمله شهید ، نورجهان شهید، حمیرا شهید ، فاضله شهید ، شفیقه جبار خیل شهید، خاتول شهید ... نام برد.      " روح شان شاد و خاطره شان جاویدان باد. " نباید نا گفته گذاشت که زنان و دختران سازمان ما در جریان ایجاد کورس های سواد آموزی موانع و خشونت های زیادی را متحمل شدند. بار ها شوهران با تبر و تیشه دختران را از درب حویلی خود رانده اند و بعضاً هم این دشمنان علم و دانش، سگ های خود را به جان آموزگاران باز نموده اندکه در نتیجه حمله سگ اعضای سازمان صدمه شدید دیده و به شفاخانه ها انتقال داده شدند.
در اثر سعی و تلاش سازمان زنان در محو و نابودی بیسوادی در کشور هزاران زن از نعمت سواد بهره مند شدند و به پاس این خدمات دلسوزانه و رایگان اعضای سازمان دموکراتیک زنان ، سازمان مفتخر به مدال یونسکوگردید.  ما زنان افغان امتیاز و افتخار آنرا به شهدای گلگون کفن خود که در جنبش سواد آموزی جان دادند و شیر دلانه پیش رفتند و نه هراسیدند، اهدا می نمایم.
 سازمان زنان با 180 سازمان های ملی ، منطقوی و بین المللی بشمول فدراسیون بین المللی زنان مراوده نزدیک داشت. سازمان دموکراتیک زنان افغانستان با تجربه 46 ساله خود،در مبارزه به خاطر حقوق حقهً زنان لحظهً توقف ننموده بلکه نظر به شرایط زمان شیوه ها و عملکرد های متفاوتی را بکار گرفته است. همین اکنون شورا های زنان در داخل و خارج کشور مصروف فعالیت هستند. و در کنفرانس های جهانی و میتینگ های محلی اشتراک میورزند. هیت سازمان زنان همین حالا در کنفرانس جهانی زنان منعقده در ونزویلا تحت شعار " زمان بیداری نوین جنبش زنان فرا رسیده است" اشتراک نموده اند. تا صدای فریاد و فغان زن افغان را ازین طریق به گوش جهانیان برسانند.
روز هشتم مارچ به مثابه روز آزادی و همبستگی زنان بار اول ،به پیشنهاد سازمان زنان در دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان به رسمیت شناخته شد و در تقویم سال روز رخصتی اعلان گردید. به پیشواز هشت مارچ، کمسیون حقوقی سازمان زنان دوسیه های محبوسین را در تحت غور و بررسی قرار میداد و بعد از ارزیابی دقیق و همه جانبه ، پشنهادی به مقام ستره محکمه ارائه مینمودند و آن عده زنانیکه مدت حبس شان کم مانده بود از حبس رها گردیده و در کنار کودکان و فرزندان خود باز می گشتند و عده دیگری زنان که مدت حبس شان زیاد بود، در ایام حبس شان تقلیل به عمل می آمد.
سازمان زنان موفق شد که پس از چندین مذاکره و مفاهمه ها ، با دولت ایام بعد از وضع حمل مادران را به مدت سه ماه رخصتی با معاش به نفع کودکان و مادران تغیر بدهد. هم چنان سازمان زنان تلاش خستگی ناپذیر نمود، تا طلاق غیابی را از بین ببرد و مانع ازدواج های تحت سن گردد.
در اثر توجه و پشتیبانی شخص داکتر اناهیتا راتب زاد سالانه تعدادی زیادی از دختران ما جهت تحصیلات عالی به کشور های خارج اعزام میشدند. که همین اکنون  در دستگاه حکومت پست های اساس و کلیدی را کار می نمایند. 
با توجه ویژه سازمان زنان ،زنان پیشتاز در عرصه های مختلف ، بدون قوم گرائی، تعصبات مذهبی ، زبانی، سیاسی و مذهبی در محافل هشتم مارچ مورد تشویق و تحسین قرار می گرفتند و با اعطای مدال ها و رتبه ها و جوایز مفتخر می گردیدند.
قابل ذکر است هشتم مارچ در اثر تبلیغات وسیع و همه جانبه همین سازمان به هموطنان عزیز ما با راه اندازی مارش ها ،میله ها، میتینگ ها، کنفراس ها ، همراه با کنسرت ها و نمایش فلم ها معرفی شد. تجلیل ازین روز به عنعنه سراسری درمیهن عزیز مامبدل گردید، حتا در سال های اخیر زن ها جهت اشتراک « به اصلاح خودی شان ، روزی ماست » در گردهمائی ها هشت مارچ لباس های جدید خریداری می نمودند و  عده از مردان روشنفکر و روشن ضمیر ما با اهدای تحایف به خانم های خود ، سهم خود را درین جشن زنان نیز ادا می نمودند.
« این بود شمهً از کار و فعالیت این سازمان نیرومند و مدافع حقوق زن در کشور،
در باره فعالیت های سازمان دموکراتیک زنان افغانستان در آینده معلومات مفصل خدمت تان ارائه می گردد.»

در میزان سال 1992 میلادی، شب ظلمانی دیگری فرا رسید، طالبان داخل شهر کابل شدند،دروازه های علم و دانش را بروی دختران و زنان بستند .زنان بار دیگر زندانی منازل خود گردیدندو از تمام حقوق انسانی و مدنی محروم ساخته شدند طالبان، مؤسسه عالی نسوان و میرمنو تولنه را باهم مدغم نمودند و در عوض زنان، مردان را استخدام نمودند. خوشبختانه حکومت طالبان در سال 2001 سقوط کرد و زنان توانستند یک نفس تازه بگیرند و  ظاهراً با ظلم و استبداد وداع گویند. وزارت امور زنان به اساس توافقات کنفرانس بن، در چوکات اداره مؤقت افغانستان ایجاد گردید و در قوس ۱۳۸۰ خورشیدی به حیث عضو قوه اجرائیه اداره مؤقت معرفی شد. کارمندان اناث و ذکور مؤسسه عالی نسوان و میرمنو تولنه مجدداً جذب و مقرر شدند. وزارت امور زنان در سال ۱۳۸۲ ستراتیژی خود را که متوجه امور خیریه بود،به یک ارگان پالیسی ساز مبدل کرد.« نگارنده: کار وزارت زنان محسوس نیست».
طبق اطلاع دست داشته در شرایط کنونی در کشور ،نهاد های چون:  کمیته مشارکت سیاسی زنان افغانستان ، شبکه زنان افغانستان ،اتحادیه سراسری زنان افغانستان ، کمپاین پنجاه در صد زنان افغانستان و ...در داخل کشور برای بدست آوردن حقوق زنان فعالیت دارند. و از روز های ملی و بین المللی نیز تجلیل بعمل می آورند و اعمال زشت و غیر انسانی طالبان را در برابر زنان بیدفاع کشور ،در طی گردهمائی های مشترک تقبیح می نمایند.
ما در حالیکه صدمین سالگرد هشت مارچ روز آزادی و همبستگی زنان جهان را به همه همکاران،دوستان و زنان مصیبت دیده افغانستان و جهان تبریک گفته عرض میداریم که ازاین فرخنده روز ، در شرایطی در کشور ما تجلیل به عمل می آید که با وجود سازمان های فوق الذکر،وزارت  امور زنان و حضور قریب به چهل کشورخارجی،بالای زنان ما در داخل کشورچه میگذرد؟؟؟
روز تا روز بر مشکلات زنان کشور ما افزوده می شود و زندگی زنان در نقاط مختلف کشور با چالش های جدی همراه با خطر مرگ مواجه است.خشونت علیه زنان در خانواده ها از جمله موضوعات فراگیر در زندگی زنان افغان به شمار میرود.
-  حد اقل 9.46 در صد زنان به خشونت فیزیکی در خانواده های خود مواجه اند. ازاین جمله 5. 12فیصد زنانی که مورد خشونت های فیزیکی قرار داشته اند.
     6.6 فیصد معلولیت دایمی22.2 فیصد مجروح گردیده اند 58.7 فیصد زخم و کبودی داشته اند.
-   7 در صد مادران که فرزند پسر بدنیا نیاورده اند. توسط شوهران شان مورد لت و کوب قرار گرفته اند.
-   66.2 فیصد زنان با انواع خشونت های لفظی در خانواده های شان مواجه اند
-   4.17 در صد والدین به این باور هستند که داشتن فرزند دختر در زندگی آنها اثر  مثبت ندارد و مایه اندوه است.
-    از مجموع زنانی که در آمد اقتصادی
–   مالی اند صرف 9.5 در صد شان قدرت تصمیم گیری مستقلانه در مورد مصرف در آمد شان را دارند.              
 -    حد اقل 59 در د ازدواج های بررسی شده ، ازدواج اجباری بوده که از آن جمله حد اقل 30 در صد ازدواج ها به شکل بدل        صورت گرفته است و بر علاوه 70 در صد موارد زنان از حق داشتن مهر محروم گردیده اند.
-    حد اقل 38 در صد زنان در سنین بین 11 الی 15 سال ازدواج کرده اند.
-     88 در صد زنان که در شرایط تعدد زوجات به سر میبرند.از بی عدالتی شوهران
      شان در زمینه پرداخت نفقه،کم توجه ئی به کودکان و سایر موارد خبر میدهند.
-  40.6 در صد موارد بررسی شده دختران از رفتن به مکتب محروم بودند که ازین میان 29.4 در صد آنها عامل نرفتن شان را اقتصاد ضعیف عنوان کرده اند.
-  71.9 در صد زنان پس از ازدواج از ادامه تحصیل و کار محروم گردیده اند. 
-   31.4 در صد از زنان برای درمان خود بخاطر نبود مراکز صحی، فقر و دور بودن داکتر،دوا،ممانعت خانواده ها از رفتن پیش داکتر،از مواد مخدر استفاده میکنند
-  تعدادی زیادی از زنان سقط شان را کار های سنگین همچون آب آوردن از چشمه و چوب آوردن از کوه23.6
در صد، لت و کوب 11.4 در صد و عدم دسترسی به تداوی 37 در صد عنوان می کنند.

 
یافته های فوق که نشاندهنده نقص گسترده حقوق زنان میباشد از تحقیقاتی که در سال های 2009 و 2010 توسط نهاد تحقیقاتی حقوق زنان و اطفال و کمیسیون مستقل حقوق بشر انجام یافته ،بناء یافته است.
ب
ه باور آگاهان آمار خشونت علیه زنان در افغانستان افزون از آن است که مراجع فوق ارایه داشته است. زیرا بسیاری از خشونت ها علیه زنان در خارج از شهر ها،در روستا ها صورت می گیرد و بنا به عرف و رسوم عقب مانده حاکم بر جامعه، شکایت کردن قربانیان به مراجع عدلی عیب پنداشته میشود ازین سبب بسا فجایع کتمان و بر آن پرده کشیده می شود. افزون بر آن در مواردی چون سنگسار زنان ، آتش سوزی زنان ، کشتن زنان توسط شوهران شان و تجاوز دسته جمعی بالای دختران زیر سن و بعضاً هم کشتن آنها توسط جنگ سالاران و زورمندان در راپور فوق تذکر بعمل نآمده است.
     خواهران عزیز و بانوان گرامی!
    
تجلیل نمودن از هشت مارچ با راه اندازی تظاهرات خیابانی،گردهمائی های وسیع ، میتینگ های پرشور همراه با کنسرت   ها و اهدای تحایف، نمایشات مقطعی بوده، دردی زنان کشور ما را مداوا نمی کند.بیائید به مناسبت صدمین سالگروز همبستگی زنان یک بار دیگر پیمان رهائی زنان کشور عزیز مان را از زیر پاشنه های طالبان سیاه اندیش،مرد سالاران و جنگ   سالاران تجدید نمایم و شیوه های کار و مبارزه خود را شکلی دیگری دهیم و راه های جدیدی را که مثمریت بیشتر داشته باشد جستجو کنیم. تا باشد که به آهسته گی و متانت به اهداف خود نایل آیم.
   در سال که گذشت ما و شما چندین بار با شنیدن اخبار وحشتناکی، چون سنگسار زنان « در ولایات قندوز و هرات » ، ترور زنان ، انتحاری ، اختطاف و تجاوز « دختران زیر سن » و خود سوزی های زنان در ولایات هرات ، فراه و کاپیساشوک دیدیم ،گریه کردیم و هفته ها با خواب های خود خدا حافظی نمودیم. زیرا این اعمال غیر انسانی بنیادگریان سیاه دل ، یک بار دیگر خاطرات تلخ و تکان دهنده حاکمیت طالبان را در اذهان ما زنده می ساخت.
 بناءً برماست که همه زنان افغانستان صرفنظر از هر جناح و هر حزب و هر سازمان که هستیم،یک مشت فولادین شویم و با مقاومت خود صدای زنان ،ده و قریه ، صدای زنان بیسواد خانه ، صدای کودک تحت سن « ازدواج اجباری» و دها            بدبختی های زنان را برملا ساخته و با اتحاد خود به مراجع ذیربط مراجعه نموده و خواستار تغیر در حیات اجتماعی و خانواده گی زنان شویم. در صدمین سالروز هشتم مارچ روز آزادی زنان ، باید دست آوردی مثبت برای زنان جامعه خود داشته باشیم تا شعار های ما از حرف به عمل پیاده گردد.
"من فکر می کنم که همین سال ها بهترین چانس تغیر در وضعیت زنان است. زیرا قوای خارجی، حامی نسبی زنان به اصطلاح در کشور وجود دارد در غیر آن ، این پروسه سال ها دوام خواهد کرد. "
نامه ها و قطعنامه های ما عنوانی محترم رییس جمهور ، پارلمان و قوه مقننه ارسال شود و از آنها خواسته شود که:
- منع هر گونه احکام عرفی ، سنتی در قبال زنان تحقق پذیرد.
- جلوگیری از اعدام های صحرائی و سنگسار زنان توسط طالبان.
- اعدام ملا امام که حکم سنگسار و اعدام را مرعی الاجرا قرار میدهد.
- حبس و مجازات به اشخاصیکه در مراسم سنگسار اشتراک می نمایند.
- مجازات شدید به متجاوزین دختران زیر سن و هم چنان ازدواج های اجباری
- عدم عفو رییس جمهور از مرتکبین خشونت و جنایت در برابر زنان افغان
- معرفی ناقضین حقوق زن به مراجع قانونی
- بر اساس  آیه 119 سوره نساء در قرآن که آمده است: نباید در مخلوقات خدا تغیر   ایجاد کرد، به مردم تفهیم شود« منع گوش بریدن ، بینی بریدن ،انگشت بریدن ،
 سوختاندن زنان. »
- مجازات شدید به شوهر و اعضای خانواده ایکه،خود سوزی در آن صورت میگیرد.
در سطح کشور باید توسط رهبران دولتی به ویژه توسط آغای رییس جمهور ،
روحانیون ، متنفذین قومی ، مجالس قانون گذاری ، پارلمان و نهاد های مدنی و دولتی مربوط ، در جهت از میان بردن این وحشت، اقداماتی موثر صورت گیرد.
- اگر مامور ویا مدیر هستیم ، یاکارگر و کارفرما، و اگر هم شنونده و بیننده و یا متعلم و محصل در هرحرفه و پیشهً که قرار داریم . تبلیغات ما در باره خشونت علیه زنان ادامه داشته باشد. ما باید این طور تصور کنیم که با یک لحظه تنبلی ما ، جان یک خواهر رنج دیده ما به خطر مرگ مواجه بوده  و مرگ حتمی  او را به کام خود میبلعد.
 -     هموطن! تو چگونه قلب داری که خواهرت را با سنگ ها می کشی؟؟
-      برادر ! آیا قلب تو سنگی است ؟؟
-     علمای دین! شما سنگ اسلام به سینه میزنید چگونه میتوانید احکام    موسی " ع "را عملی سازید؟؟
 منابع:      یاداشت های شخصی نگارنده .
    --       دوپره نانسی ، اندیشه های انقلابی و زنان افغان.    
    --       غبار ، میر غلام محمد ، افغانستان در مسیر تاریخ،جلد اول .
    --       کاظم ، سید عبدالله ، زنان افغان زیر فشار عنعنه  و  تجدد