کلارا آیزنر زتکین بنیان گذار هشت مارچ
در هر سال یک بار ، همراه با تجلیل و بزرگداشت هشت مارس روز جهانی زنان، نام کلارا زتکین به خاطره های مان زنده میشود، زیرا که او پیشنهاد دهنده و بانی انتخاب چنین روزی در دومین کنگره ی زنان سوسیالیست در سال ۱۹۱۱ در کپنهاگ بود.
کلارا زتکین به روز ۵ جنوری۱۸۵۷ در آلمان دیده به جهان گشود و در سال ۱۹۳۳ میلادی به عمر 76 سالگی در نزدیکی شهر مسکو چشم ازجهان فرو بست. او یکی از بانفوذترین چهرههای سیاسی آلمان در دفاع ازحقوق زنان ،دفاع از مبارزهی طبقاتی کارگران علیه نظام سرمایهداری ، مبارزه علیه جنگ و فاشیسم در اوایل قرن
بیستم بود. کلارا دختر یک معلم روستایی از ایالت ساکسن آلمان بود که در خانوادهای مسیحی با نظریات انسان دوستانه بزرگ شد. در دوران تحصیل در آموزشگاه تربیت معلم در لایپزیک به عضویت حزب سوسیال دموکرات آلمان درآمد. به دنبال آشنایی با اوسیپ زتکین ، "انقلابی روس " در سال ۱۸۸۳ به همراه وی به پاریس رفت. کلارا، نام فامیل زتکین را برای خود برگزید، گرچه هرگز رسماً با اوسیپ ازدواج نکرد ولی هر دو زندگی مشترک داشتند.کلارازتکین هر دو پسر خود را در شهر پاریس به دنیا آورد
کلارا بعد از درگذشت شریک زندگیاش در سال ۱۸۹۰، به همراه کودکانش از پاریس به اشتوتگارت آلمان بازگشت و در آنجا به عنوان نویسنده یک نشریه کارگری زنان بهنام "برابری" شروع به کار کرد.
کلارا گفت: «همان گونه که کارگر توسط سرمایهدار به انقیاد کشیده میشود، زن نیز تا زمانی که از نظر اقتصادی مستقل نشده، در بند مرد باقی خواهند ماند!»
کلارا زتکین نه تنها تضادی بین فعالیت برای حقوق زنان و مبارزه برای برقراری جامعهای عادلانه که کنترول تولید به دست کارگران باشد، نمیدید و برای تحقق هر دوی آنان مبارزه میکرد، بلکه رهایی کامل زن را تنها در بستر مناسباتی امکان پذیر می دانست که آنان را از وابستگی اقتصادی برهاند. به همین دلیل او مردها را دشمن واقعی زنان نمی دانست، بلکه روابط و مناسبات موجود را دشمن هر دوی آنان می شمرد.
برای تحقق این ایده،کلارا زتکین نیز مانند بسیاری از زنان و مردان مبارز بایستی بهای سنگینی میپرداخت پیوستن او در سن ۲۱ سالگی به حزب سوسیال دموکرات آلمان که در آن زمان غیرقانونی بود، منجر به دستگیر ی مکرر او و در نهایت اجبار به ترک آلمان و زندگی در تبعیدشد. در پائیز ۱۸۹۰ که فعالیت حزب سوسیال دموکرات آلمان آزاد شد، او نیز با خانوادهاش به آلمان بازگشت. کلارا در آلمان در سال ۱۸۹۹ با نقاش جوانی به نام فریدریش زوندل ازدواج کرد، اما طولی نکشید که این رابطه به شکست منجر شد.
کلارا زتکین هرگز در فعالیت های سیاسی خود نقش جنس دوم را بازی نکرد و این اجازه را نیز به دیگران نداد تا چنین نقشی را به او تحمیل کنند. او از بنیانگذاران انترناسیونال اول در سال ۱۸۸۹ و یکی از نمایندگان انقلابی در جناح مارکسیستهای انقلابی حزب سوسیال دموکراسی آلمان بود. در این سال، او به همراه روزا لوگزامبورگ ،کارل لیبکنشت ، پوتیه ، پل لافار ، لویی میشل ، اگوست ببل و فرانس مهرینگ آشنا شد و برای اساسگذاری تشکل ها و سازمانهای پیشرو علیه نظام طبقاتی سرمایه داری مبارزه کرد.
در سال ۱۹۱۹ روزا لوگزمبورگ و کارل لیبکنشت پس از تحمل شکنجه های شدید به طرز فجیعی توسط ماموران دولت آلمان، جان باختند، کلارازتکین سوگند نامه مشهوری را به یاد رفقای جانباخته اش نوشت. زتکین از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۲۹ یکی از اعضای کمیتهی مرکزی حزب کمونست آلمان بود و در هیت رهبری ، در بخش اموری بین المللی حزب کمونست قرار گرفت.او همچنین از سال ۱۹۲۱ تا ۱۹۳۳ عضو کمیتهی اجرایی انترناسیونال کمونیستی و از سال ۱۹۲۵ رئیس "کمک سرخ در آلمان" بود. در فاصلهی سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۳ در دوران جمهوری وایمر نیز او نماینده در مجلس آلمان بود.مبارزه برای کسب حقوق زنان، یکی از مهمترین زمینههای فعالیتهای سیاسی- اجتماعی کلارا زتکین بود. . زتکین یکی از پیشتازان مبارز برای کسب حق رأی برای زنان است. نشریهی زنان به نام برابری از سال ۱۸۹۱ تا ۱۹۱۷ به همت و با مسئولیت او منتشر میشد. او در کنگرهی مؤسس انترناسیونال دوم، در تاریخ ۱۹ جولای ۱۸۸۹، بر سر خواستهای زنان در رابطه با کسب حق رأی، انتخاب آزادانهی شغل و حمایت ویژه از زنان در قوانین اجتماعی، صریحاً به بحث با فعالان حقوق زنان پرداخت که از منافع طبقات مرفه و سرمایهدار حمایت میکردند. او درسخنرانی خود در این جلسه چنین استدلال میکند:
"ما میدانیم که رهایی کامل زنان، نه تنها با به دست آوردن حق اشتغال میسر است و نه، تنها با داشتن حق تحصیل، اگر چه اینها نیز حقوق طبیعی و مسلم ما و حتی مقدم بر حقوق سیاسی ما هستند. گواه ما، تجربهی کشورهایی است که در آنان زنان حق شرکت در انتخابات باصطلاح همگانی، آزاد و مستقیم را دارند. در این کشورها، حق رأی، بدون داشتن استقلال اقتصادی زنان، تفاوتی واقعی در وضعیت آنان به وجود نیاورده است. اگر رهایی اجتماعی تنها با رهایی سیاسی میسر بود، بایستی در این کشورها معضلات اجتماعی زنان نیز با کسب حق رأی حل شده باشد. ما معتقدیم که رهایی زن تنها با رهایی انسان و در بیان اقتصادی آن با رهایی کار از سرمایه میسر است... اگر همین امروز تمام قوانین موجود نیز تغییر کرده و زنان نیزهمان حقوقی را که مردان دارا هستند، بیابند، باز این به معنای رهایی از استثمار اقتصادی زنان و پایان یافتن بردگی نیست."»
کلارازتکین در اگست 1932 میلادی در حالی که بینایی خود را از دست داده و سخت بیمار بود. هم چنان از سوی حزب نازی به مرگ تهدید شده بود، اجلاس پارلمان آلمان را افتتاح کرد. او با وجود وضعیت جسمانی ضعیف ، بیش از یک ساعت درحال ایستاده سخنرانی تاریخی خود را ایراد کرد. او، ضمن این که فاشیزم را به عنوان « درنده خو ترین شکل حکومت سرمایه داری انحصاری » محکوم کرد، تاکید کرد که سازمان های ضد فاشیست نباید رنج مضاعف ملیون ها زن را که ناشی از نابرابری جنسی است نادیده بگیرند. کلارا درین سخنرانی مشهور خود، آرزو کرد که زنده باشد و آلمان سوسیالست را به چشم ببیند!
کلارا زتکین یکی از اولین مبارزان تساوی حقوق برای زنان است که نه تنها به عنوان سیاست مدار برجسته جنبش سوسیال دموکراسی، بل که به عنوان یکی از چهرههای رهبری جنبش زنان آلمان شناخته شده است. گفته می شود که در مراسم خاکسپاری کلارا زتکین در مسکو (در بیستم جون ۱۹۳۳ میلادی) بیش از ۶۰۰ هزار نفر شرکت کردند تا با این مبارز برجسته جنبش زنان وداع گویند! کلارا زتکین ۷۶ سال زندگی کرد و خاکستر جسد او در دیوار کرملین به خاک سپردند.
خاطره تابناک این مبارز راه نجات انسان ، به ویژه زنان را – از ستم طبقاتی گرامی میداریم
و بر ادامه راه پر افتخار او تاکید می نماییم!
در هر سال یک بار ، همراه با تجلیل و بزرگداشت هشت مارس روز جهانی زنان، نام کلارا زتکین به خاطره های مان زنده میشود، زیرا که او پیشنهاد دهنده و بانی انتخاب چنین روزی در دومین کنگره ی زنان سوسیالیست در سال ۱۹۱۱ در کپنهاگ بود.
کلارا زتکین به روز ۵ جنوری۱۸۵۷ در آلمان دیده به جهان گشود و در سال ۱۹۳۳ میلادی به عمر 76 سالگی در نزدیکی شهر مسکو چشم ازجهان فرو بست. او یکی از بانفوذترین چهرههای سیاسی آلمان در دفاع ازحقوق زنان ،دفاع از مبارزهی طبقاتی کارگران علیه نظام سرمایهداری ، مبارزه علیه جنگ و فاشیسم در اوایل قرن
بیستم بود. کلارا دختر یک معلم روستایی از ایالت ساکسن آلمان بود که در خانوادهای مسیحی با نظریات انسان دوستانه بزرگ شد. در دوران تحصیل در آموزشگاه تربیت معلم در لایپزیک به عضویت حزب سوسیال دموکرات آلمان درآمد. به دنبال آشنایی با اوسیپ زتکین ، "انقلابی روس " در سال ۱۸۸۳ به همراه وی به پاریس رفت. کلارا، نام فامیل زتکین را برای خود برگزید، گرچه هرگز رسماً با اوسیپ ازدواج نکرد ولی هر دو زندگی مشترک داشتند.کلارازتکین هر دو پسر خود را در شهر پاریس به دنیا آورد
کلارا بعد از درگذشت شریک زندگیاش در سال ۱۸۹۰، به همراه کودکانش از پاریس به اشتوتگارت آلمان بازگشت و در آنجا به عنوان نویسنده یک نشریه کارگری زنان بهنام "برابری" شروع به کار کرد.
کلارا گفت: «همان گونه که کارگر توسط سرمایهدار به انقیاد کشیده میشود، زن نیز تا زمانی که از نظر اقتصادی مستقل نشده، در بند مرد باقی خواهند ماند!»
کلارا زتکین نه تنها تضادی بین فعالیت برای حقوق زنان و مبارزه برای برقراری جامعهای عادلانه که کنترول تولید به دست کارگران باشد، نمیدید و برای تحقق هر دوی آنان مبارزه میکرد، بلکه رهایی کامل زن را تنها در بستر مناسباتی امکان پذیر می دانست که آنان را از وابستگی اقتصادی برهاند. به همین دلیل او مردها را دشمن واقعی زنان نمی دانست، بلکه روابط و مناسبات موجود را دشمن هر دوی آنان می شمرد.
برای تحقق این ایده،کلارا زتکین نیز مانند بسیاری از زنان و مردان مبارز بایستی بهای سنگینی میپرداخت پیوستن او در سن ۲۱ سالگی به حزب سوسیال دموکرات آلمان که در آن زمان غیرقانونی بود، منجر به دستگیر ی مکرر او و در نهایت اجبار به ترک آلمان و زندگی در تبعیدشد. در پائیز ۱۸۹۰ که فعالیت حزب سوسیال دموکرات آلمان آزاد شد، او نیز با خانوادهاش به آلمان بازگشت. کلارا در آلمان در سال ۱۸۹۹ با نقاش جوانی به نام فریدریش زوندل ازدواج کرد، اما طولی نکشید که این رابطه به شکست منجر شد.
کلارا زتکین هرگز در فعالیت های سیاسی خود نقش جنس دوم را بازی نکرد و این اجازه را نیز به دیگران نداد تا چنین نقشی را به او تحمیل کنند. او از بنیانگذاران انترناسیونال اول در سال ۱۸۸۹ و یکی از نمایندگان انقلابی در جناح مارکسیستهای انقلابی حزب سوسیال دموکراسی آلمان بود. در این سال، او به همراه روزا لوگزامبورگ ،کارل لیبکنشت ، پوتیه ، پل لافار ، لویی میشل ، اگوست ببل و فرانس مهرینگ آشنا شد و برای اساسگذاری تشکل ها و سازمانهای پیشرو علیه نظام طبقاتی سرمایه داری مبارزه کرد.
در سال ۱۹۱۹ روزا لوگزمبورگ و کارل لیبکنشت پس از تحمل شکنجه های شدید به طرز فجیعی توسط ماموران دولت آلمان، جان باختند، کلارازتکین سوگند نامه مشهوری را به یاد رفقای جانباخته اش نوشت. زتکین از سال ۱۹۲۷ تا ۱۹۲۹ یکی از اعضای کمیتهی مرکزی حزب کمونست آلمان بود و در هیت رهبری ، در بخش اموری بین المللی حزب کمونست قرار گرفت.او همچنین از سال ۱۹۲۱ تا ۱۹۳۳ عضو کمیتهی اجرایی انترناسیونال کمونیستی و از سال ۱۹۲۵ رئیس "کمک سرخ در آلمان" بود. در فاصلهی سالهای ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۳ در دوران جمهوری وایمر نیز او نماینده در مجلس آلمان بود.مبارزه برای کسب حقوق زنان، یکی از مهمترین زمینههای فعالیتهای سیاسی- اجتماعی کلارا زتکین بود. . زتکین یکی از پیشتازان مبارز برای کسب حق رأی برای زنان است. نشریهی زنان به نام برابری از سال ۱۸۹۱ تا ۱۹۱۷ به همت و با مسئولیت او منتشر میشد. او در کنگرهی مؤسس انترناسیونال دوم، در تاریخ ۱۹ جولای ۱۸۸۹، بر سر خواستهای زنان در رابطه با کسب حق رأی، انتخاب آزادانهی شغل و حمایت ویژه از زنان در قوانین اجتماعی، صریحاً به بحث با فعالان حقوق زنان پرداخت که از منافع طبقات مرفه و سرمایهدار حمایت میکردند. او درسخنرانی خود در این جلسه چنین استدلال میکند:
"ما میدانیم که رهایی کامل زنان، نه تنها با به دست آوردن حق اشتغال میسر است و نه، تنها با داشتن حق تحصیل، اگر چه اینها نیز حقوق طبیعی و مسلم ما و حتی مقدم بر حقوق سیاسی ما هستند. گواه ما، تجربهی کشورهایی است که در آنان زنان حق شرکت در انتخابات باصطلاح همگانی، آزاد و مستقیم را دارند. در این کشورها، حق رأی، بدون داشتن استقلال اقتصادی زنان، تفاوتی واقعی در وضعیت آنان به وجود نیاورده است. اگر رهایی اجتماعی تنها با رهایی سیاسی میسر بود، بایستی در این کشورها معضلات اجتماعی زنان نیز با کسب حق رأی حل شده باشد. ما معتقدیم که رهایی زن تنها با رهایی انسان و در بیان اقتصادی آن با رهایی کار از سرمایه میسر است... اگر همین امروز تمام قوانین موجود نیز تغییر کرده و زنان نیزهمان حقوقی را که مردان دارا هستند، بیابند، باز این به معنای رهایی از استثمار اقتصادی زنان و پایان یافتن بردگی نیست."»
کلارازتکین در اگست 1932 میلادی در حالی که بینایی خود را از دست داده و سخت بیمار بود. هم چنان از سوی حزب نازی به مرگ تهدید شده بود، اجلاس پارلمان آلمان را افتتاح کرد. او با وجود وضعیت جسمانی ضعیف ، بیش از یک ساعت درحال ایستاده سخنرانی تاریخی خود را ایراد کرد. او، ضمن این که فاشیزم را به عنوان « درنده خو ترین شکل حکومت سرمایه داری انحصاری » محکوم کرد، تاکید کرد که سازمان های ضد فاشیست نباید رنج مضاعف ملیون ها زن را که ناشی از نابرابری جنسی است نادیده بگیرند. کلارا درین سخنرانی مشهور خود، آرزو کرد که زنده باشد و آلمان سوسیالست را به چشم ببیند!
کلارا زتکین یکی از اولین مبارزان تساوی حقوق برای زنان است که نه تنها به عنوان سیاست مدار برجسته جنبش سوسیال دموکراسی، بل که به عنوان یکی از چهرههای رهبری جنبش زنان آلمان شناخته شده است. گفته می شود که در مراسم خاکسپاری کلارا زتکین در مسکو (در بیستم جون ۱۹۳۳ میلادی) بیش از ۶۰۰ هزار نفر شرکت کردند تا با این مبارز برجسته جنبش زنان وداع گویند! کلارا زتکین ۷۶ سال زندگی کرد و خاکستر جسد او در دیوار کرملین به خاک سپردند.
خاطره تابناک این مبارز راه نجات انسان ، به ویژه زنان را – از ستم طبقاتی گرامی میداریم
و بر ادامه راه پر افتخار او تاکید می نماییم!